LAM
Niệm Phật Thập Yếu
ĐỆ NGŨ YẾU
NIỆM PHẬT
PHẢI HÀNH TRÌ CHO THIẾT THẬT
Hạnh
Tinh Chuyên Cũng Là Điểm Không Thể Thiếu
Như trên đã nói, điểm
thiết yếu của môn Niệm Phật là phải phát nguyện vãng sanh. Nếu nghĩ rằng: "Ta
chỉ cầu niệm hồng danh muôn đức của Phật A Di Đà cho thật nhiều, tự nhiên sẽ có
vô lượng công đức; dù không vãng sanh, công đức ấy cũng chẳng mất." Nghĩ
như thế là sai lầm nguy hiểm và thiếu trí huệ. Bởi có hạnh mà không nguyện thì
công đức ấy sẽ biến thành phước báo ở đời sau. Đời thứ hai đã hưởng si phước
tất dễ tạo nghiệp, sang đời thứ ba nhất định phải bị đọa lạc tam đồ, đó là điều
sai lầm, nguy hiểm! Vì thế, ở trên mới gọi tín nguyện là "Huệ
Hạnh".
Đã có đủ Tín Nguyện mà
thiếu phần Hạnh, ví như chiếc thuyền có lái không chèo, cũng không thể vãng
sanh. Có kẻ nghe nói: "Chỉ cần tín nguyện chân thiết, khi lâm
chung mười niệm hay một niệm cũng quyết được sanh Tây Phương", thì
liền nghĩ rằng: "Nếu như thế cần chi phải vội gấp, để lúc sắp chết
niệm Phật cũng được!" Ý niệm này cũng sai lầm, bởi vì quá xem
thường hành môn Niệm Phật. Phải biết, điểm quan yếu để vãng sanh, theo trong
kinh văn là:
"Người ấy khi lâm
chung lòng không điên đảo" (Thị nhơn chung thời tâm bất điên đảo, tức đắc
vãng sanh A Di Đà Phật Cực Lạc quốc độ - Kinh Phật Thuyết A Di Đà).
Như quả lúc lâm chung
lòng không điên đảo, thì niệm mười niệm hay một niệm cũng được vãng sanh. Nhưng
ai dám bảo rằng: mình khi lâm chung lòng không điên đảo? Nếu lúc bình
thời không tinh chuyên dụng công, đến khi mạng chung, bốn đại phân ly, sức
nghiệp dồn dập, thân tâm bị sự khổ làm cho kinh hoàng mê loạn, sợ e một niệm
cũng không thể thật hành, huống chi mười niệm? Như muốn cho khi lâm chung có
phần bảo đảm, lúc bình thời hành giả phải tinh chuyên niệm Phật cho nhiều, và
gắng tu tập trình độ "nhứt tâm bất loạn".
Bằng chỉ đợi khi sắp
chết mới niệm, trên đạo lý nói ra thì cố nhiên suốt thông, nhưng lại e trên sự
thật chẳng phải là đơn giản. Cho nên các hành giả niệm Phật phải gắng dụng
công, đừng lơ là khinh thường sự hành trì, mà rước lấy nỗi thất bại.
Niệm
Phật Với Tứ Đoạt
Môn Niệm Phật vãng sanh
là giáo pháp viên đốn Đại Thừa, bởi người tu lấy sự giác ngộ nơi quả địa làm
điểm phát tâm ở nhân địa. Từ một phàm phu trong tứ sanh lục đạo, nhờ Phật tiếp dẫn
mà lên ngôi Bất Thối, đồng hàng với bậc thượng vị Bồ Tát; nếu chẳng phải chính
miệng Phật nói ra, ai có thể tin được? Bởi muốn vào vị Sơ Trụ lên ngôi Tín Bất
Thối người tu các giáo môn khác phải trải qua một muôn kiếp, mà mỗi đời đều
phải liên tục tinh tấn tu hành. Nếu nói đến Vị Bất Thối, Hạnh Bất Thối, Niệm
Bất Thối lại còn xa nữa! Về môn Tịnh Độ, hành giả đã tin tha lực lại dùng hết
tự lực, tất muôn tu muôn người vãng sanh, siêu thoát luân hồi không còn thối
chuyển.
Nếu dùng hạnh Niệm Phật
để phát minh tâm địa, ngộ tánh bản lai, thì tông Tịnh Độ không khác với các
tông kia. Còn dùng Niệm Phật để vãng sanh cõi Phật, thì tông này lại có phần
đặc biệt.
Cổ đức bảo:
1. Sanh tất quyết định
sanh, về thật không có về: là đoạt cảnh chẳng
đoạt người.
2. Về tất quyết định về, sanh không thật có sanh:
là đoạt người chẳng đoạt cảnh.
3. Về thật chẳng có về, sanh cũng thật không sanh: là
cảnh và người đều đoạt.
4. Về tất quyết định về, sanh cũng quyết định sanh: là
cảnh và người đều không đoạt.
Trên đây là bốn câu giản
trạch và Tứ Đoạt của môn Tịnh Độ. Chữ "đoạt" có
nghĩa là: thông suốt lý thể. Bởi toàn thể pháp giới là nhứt tâm, người và cảnh
đều như huyễn, nếu thấy có người vãng sanh, có cảnh để sanh về, là còn chấp
nhơn chấp pháp, phân biệt kia đây, nên gọi là “không
đoạt”, tức không thông suốt lý thể. Và trái lại, tức là đoạt. Tiên
đức nói: "Có niệm đồng không niệm. Không sanh tức là sanh.
Chẳng phiền dời nửa bước. Thân đến Giác vương thành", tức là ý này.
Người và cảnh đều đoạt,
là mức cao tuyệt của hành giả niệm Phật. Nhưng y theo ba kinh Tịnh Độ
và Thiên Thân Luận (Kinh Phật Thuyết A Di Đà, Vô Lượng Thọ, và Quán Vô Lượng
Thọ - Thiên Thân Luận tức Vãng Sanh Luận hay Vô Lượng Thọ Kinh Luận) thì nên
lấy "người và cảnh đều không đoạt" làm tông, mới hợp với ý nghĩa hai
chữ "vãng sanh". Bởi đức Như Lai biết hàng phàm phu ở cõi
ngũ trược, nhứt là thời mạt pháp này, nghiệp chướng sâu nặng, lập cảnh tướng để
cho y theo đó trụ tâm tu hành, còn khó có kết quả nói chi đến việc lìa tướng ư?
Phàm phu đời mạt pháp
trụ tướng mà tu tất hạnh nguyện dễ khẩn thiết, kết quả vãng sanh cũng dễ đoạt
thành. Khi về Tây Phương, chừng ấy lo gì không được chứng vào thể vô sanh vô
tướng? Nếu chưa phải là bậc thượng căn lợi trí, vội muốn cầu cao, thích lìa tướng
tu hành tất tâm không nương vào đâu để sanh niệm khẩn thiết, nguyện đã không
thiết làm sao được vãng sanh. Không vãng sanh chi khỏi cảnh luân hồi khổ lụy?
Ấy là muốn mau trở thành
chậm, muốn cao trái lại thấp, muốn khéo hóa ra vụng đó! Nhiều kẻ ưa nói huyền
lý, thường bác rằng: "Niệm Phật cầu sanh là chấp tướng ngoài tâm tìm pháp,
chẳng rõ các pháp đều duy tâm." Những người này ý
muốn diệu huyền, nhưng kỳ thật lại thành thiển cận! Bởi họ không rõ Ta Bà đã
duy tâm thì Cực Lạc cũng duy tâm, tất cả đâu ngoài chân tâm mà có? Vậy thì niệm
Phật A Di Đà là niệm đức Phật trong tâm tánh mình, về Cực Lạc tức về nơi cảnh
giới của tự tâm, chớ đâu phải ở ngoài? Ta Bà và Cực Lạc đều không ngoài tâm,
thì ở Ta Bà để chịu sự điên đảo luân hồi, bị ngọn lửa ngũ trược đốt thiêu, sao
bằng về Cực Lạc an vui, hưởng cảnh thanh lương tự tại?
Nên biết đúng
tư cách để tôn sùng, duy tâm Tịnh Độ, phải là bậc đã chứng pháp tánh
thân, mới có thể tự tại trong mọi hoàn cảnh. Chừng đó dù trụ Ta Bà hay Cực Lạc
cũng đều là Tịnh Độ, là duy tâm, là giải thoát cả. Bằng chẳng thế thì dù có nói
huyền nói diệu vẫn không khỏi sự hôn mê khi cách ấm, rồi tùy nghiệp luân hồi
chịu khổ mà thôi!
Niệm
Phật Với Tứ Hạnh
Sở thích và túc căn của
chúng sanh vẫn thường sai biệt cho nên tuy đồng tu hạnh Niệm Phật, sự hành trì
chẳng khỏi có điểm không giống nhau. Vì thế, trên đường Tịnh Độ, cổ nhơn đã
khái ước chia thành bốn hạnh là: Thiền Tịnh, Giáo Tịnh, Mật Tịnh
và Thuần Tịnh.
1. Những vị lấy niệm
Phật làm chánh, tham thiền làm phụ, thuộc về hạnh Thiền Tịnh. Đây cũng là
lối Thiền Tịnh song tu,
nhưng lại lấy sự vãng sanh Tịnh Độ làm yếu điểm chung cuộc, còn việc thấy tánh
ngộ đạo chỉ thuộc phần tùy duyên.
2. Những vị lấy niệm
Phật làm chánh, tụng kinh làm phụ, gọi là tu hạnh Giáo Tịnh.
Về phần kinh giáo, có người thích tụng Kinh Kim Cang hay Di Đà; có vị thích
tụng Hoa Nghiêm hay Pháp Hoa, hoặc phẩm Phổ Môn hay Phổ Hiền Hạnh Nguyện chẳng
hạn.
3. Những vị lấy niệm
Phật làm chánh, trì chú làm phụ, đó là tu về hạnh Mật Tịnh.
Trong sự trì chú, mỗi người lại ưa thích riêng mỗi môn Đà Ra Ni, như: Đại Bi,
Chuẩn Đề, Vãng Sanh, Công Đức Bảo Sơn, Văn Thù Ngũ Thanh thần chú, Lục Tự Đại
Minh chân ngôn, hoặc các Đà Ra Ni khác.
4. Những vị chỉ chuyên
niệm Phật, không xen tạp môn nào khác, thuộc về các hành giả tu hạnh Thuần
Tịnh.
Trong đây các vị căn cơ
cao thì theo Thập Lục Quán, còn đại đa số chỉ
chuyên về hạnh Trì Danh.
Thiện Đạo hòa thượng và
Vĩnh Minh thiền sư bên Trung Hoa, tương truyền đều là hóa thân của Phật
A Di Đà. Nhưng Thiện Đạo hòa thượng chỉ dạy chuyên niệm Phật; Vĩnh
Minh thiền sư thị hiện mỗi ngày ngoài việc niệm mười muôn câu Phật hiệu, còn tu
các hạnh khác, tất cả gồm 108 môn. Ấn Quang pháp sư đã phê phán:
"Đồng dạy
về Tịnh Độ, nhưng lối khai thị của ngài Thiện
Đạo là để tiếp dẫn hàng trung, hạ căn thuộc về chuyên tu.
Còn lối khai thị của ngài Vĩnh Minh để
riêng khuyến tấn bậc thượng thượng căn, thuộc về viên tu."
Người đời mạt pháp phần
nhiều là bậc trung, hạ căn. Vì thế, với bốn hạnh trên, nếu muốn chắc chắn được
vãng sanh, có lẽ nên tu theo đường lối Thuần Tịnh. Nhưng đã nói sở thích và túc
căn của mỗi người đều sai biệt, không thể ép buộc được, thì mặc dù có kiêm tu
hạnh khác, hành giả Tịnh Độ cũng cần lưu ý đến hai phần chánh và trợ cho phân
minh. Mà phần chánh phải luôn luôn lấn nhiều hơn phần trợ. Như
thế đường tu mới không mất mục tiêu và sự vãng sanh cũng không bị chướng ngại.
Bốn
Môn Niệm Phật
Niệm Phật không phải
chuyên chỉ về miệng niệm, mà dùng tâm để tưởng niệm, cũng là niệm Phật. Cho nên
trong môn Niệm Phật ngoài phương pháp Trì
Danh, còn có ba pháp khác nhau nữa là: Thật
Tướng, Quán Tưởng và Quán
Tượng.
1. Thật Tướng
Niệm Phật, tức là nhập vào Ðệ Nhất Nghĩa tâm, là niệm tánh Phật bản lai của
chính mình. Đây là quán pháp thân thật tướng của Phật, kết quả sẽ chứng được
Chân Như Tam Muội. Phương pháp này vẫn thuộc về Thiền, nhưng cảnh giới do tâm
Thiền hiển lộ lại là Tịnh Độ, nên cũng nhiếp về Tịnh Độ. Pháp này không gồm
thâu bậc trung, hạ căn, và nếu không phải là bậc thượng thượng căn, tất không
thể ngộ nhập. Vì thế trong tông Tịnh Độ ít có người đề xướng, mà phần hoằng hóa
lại thuộc về các vị bên Thiền Tông. Nhưng theo thiển ý: khi còn đi trên đoạn
đường hành trì chưa đạt đến địa vị Viên Giác, thì tất cả pháp môn đều thuộc về
phương tiện, niệm Phật cũng là phương tiện mà tham thiền cũng là phương tiện.
Theo ba kinh Tịnh Độ, đức Thích Tôn mở phương tiện chỉ bày cõi Cực Lạc của Phật
A Di Đà, khuyên chúng hữu tình nên niệm Phật cầu sanh về thế giới ấy để không
còn bị luân hồi, mượn cảnh duyên thắng diệu tiếp tục tu hành mau tiến lên Phật
quả. Niệm Phật tinh chuyên cũng tỏ ngộ như bên Thiền Tông, nhưng điểm chánh yếu
của môn Niệm Phật là cầu vãng sanh, còn tỏ ngộ được bao nhiêu cũng thuộc về
phần thứ yếu.
Cho nên pháp Thật tướng
niệm Phật, luận về chỗ cứu cánh, vẫn nhiếp thuộc Tịnh Độ. Nhưng nếu nói đến
phương tiện vãng sanh nó vẫn chưa chính thức thuộc về Tịnh Độ, như ý nghĩa ba
kinh Tịnh Độ mà đức Thích Tôn đã đề xướng. Có lẽ do điểm này nên chư Tổ bên
Tịnh Tông chỉ đề cập để cho rộng thêm về nghĩa lý Tịnh Độ, mà không rộng tuyên
hóa để khuyên người tu chăng?
2. Quán Tưởng
Niệm Phật, là chiếu theo Kinh Quán Vô Lượng Thọ, để quán tưởng y báo chánh
báo nơi cõi Cực Lạc. Trong kinh này có dạy mười sáu phép quán, nếu quán hạnh
được thuần thục, thì lúc mở mắt hay nhắm mắt hành giả đều thấy cảnh Cực Lạc
hiện tiền, tâm thần dạo chơi nơi cõi tịnh, khi mạng chung quyết định sẽ vãng
sanh. Công đức của pháp này lớn lao không thể nghĩ bàn, nhưng vì cảnh quán quá
vi tế, sâu mầu, nên ít người hành trì được thành tựu. Bởi đại để trong ấy có
năm điều khó.
Điều thứ nhứt, nếu căn
độn tất khó thành tựu. Điều thứ hai, nếu tâm thô tất khó thành tựu. Điều thứ
ba, nếu không biết khéo dùng phương tiện xoay chuyển trong khi tu, tất khó
thành tựu. Điều thứ tư, nếu ghi nhận ấn tượng không sâu, tất khó thành tựu. Điều
thứ năm, nếu tinh lực yếu kém, tất khó thành tựu. Trong năm điều kiện này, ít
có người được đầy đủ, nên phép Quán Tưởng xét lại cũng thuộc về môn khó hành
trì.
3. Quán Tượng
Niệm Phật, là phương thức đem một bức tượng Phật A Di Đà để trước mặt, ghi
nhận mọi nét của bức tượng ấy, rồi quán tưởng cho đến khi dù không có tượng,
lúc mở mắt nhắm mắt đều thấy hình tượng Phật hiện rõ nơi trước. Phương pháp này
cũng khó, vì cần phải có tinh lực mạnh, ký ức sâu, và trí phương tiện khéo. Đã
có người áp dụng cách thức này, nhưng vì không khéo dùng phương tiện thay đổi,
bị hư hỏa xông lên, mang chứng bịnh nhức đầu khó trị. Nhưng xét lại
dùng pháp Quán Tượng để vãng sanh, trong kinh không thấy nói. Đây chỉ
là cách thức phụ giúp cho sự trì danh hiệu Phật, để hành giả tâm không tán
loạn, dễ được chánh niệm mà thôi. Nếu người tu, với lòng tinh thành, cũng có
thể được cảm ứng, tiêu tội nghiệp sanh phước huệ, từ nơi hình tượng giả mà thấy
được Phật tướng thật và được vãng sanh.
4. Trì Danh Niệm
Phật, là phương pháp niệm ra tiếng hay niệm thầm bốn chữ hoặc sáu chữ hồng
danh "Nam Mô A Di Đà Phật." Trì bốn chữ "A Di
Đà Phật" được điểm lợi dễ nhiếp tâm; trì đủ sáu chữ được điểm lợi dễ phát
khởi sự kính thành cơ cảm. Phương pháp này trong kinh Phật Thuyết A Di Đà, đức
Thích Tôn đã đề xướng, hiện đang được thông dụng nhứt.
Xét qua bốn phương pháp
niệm Phật, pháp Thật Tướng và Quán Tượng trong ba kinh Tịnh Độ không thấy nói,
chỉ có Kinh Niệm Phật Tam Muội, quyển Phổ Hiền Quán Hạnh Ký và một vài kinh
luận khác đề cập đến mà thôi. Nhưng cả hai cũng chỉ là phương tiện thứ yếu, để
nói rộng thêm về giáo nghĩa niệm Phật, không phải đường lối chánh thức của môn
Tịnh Độ mà chư Tổ bên Liên Tông hằng tuyên dương. Pháp Thật Tướng duy có tác
dụng suy diễn sâu rộng về ý nghĩa niệm Phật, lại quá cao thâm, không trùm khắp
ba căn, đi lạc về bên Thiền. Pháp Quán Tượng chỉ là cách thức phụ trợ, lại cũng
không dễ thật hành. Đối với người tu Tịnh Độ, hai môn ấy không được thích nghi.
Phương pháp Quán Tưởng tuy do Phật tuyên dương, công đức vô lượng nhưng chỉ để
dành cho bậc thượng căn, người thời mạt pháp ít ai hành trì được.
Kết yếu, duy môn Trì
Danh Niệm Phật đã gồm khắp ba căn, lại đắc hiệu mau lẹ, ai cũng có thể thật
hành. Trì Danh nếu tinh thành sẽ có cảm cách, hiện tiền thấy ngay chánh báo y
báo cõi Cực Lạc, tỏ ngộ bản tâm, đời nay dù chưa chứng thật tướng, sau khi vãng
sanh cũng quyết được chứng. Vì thế Ấn Quang đại sư, vị Tổ thứ mười ba của Liên
Tông, đã khen:
Chỉ duy trì danh mà
chứng Thật Tướng,
Không cần quán tưởng cũng thấy Tây Phương!
Cổ đức cũng phê luận:
"Môn Tịnh Độ là con đường tắt để chứng đạo trong các pháp môn, mà pháp Trì
Danh lại là con đường tắt trong môn Tịnh Độ." Hiện nay phương pháp này là
đường lối thông hành nhứt trong môn Niệm Phật.
Mười
Phương Thức Trì Danh
Như đã nói, môn Trì Danh
là pháp tu Tịnh Độ phổ thông nhứt hiện nay. Nhưng Trì Danh cũng được áp dụng
với nhiều cách thức khác nhau tùy theo căn tánh của mỗi người, mà bút giả xin
gạn lọc lại qua mấy phương pháp như sau:
1. Phản Văn Trì
Danh: - Phương pháp này, miệng vừa niệm, tai vừa nghe vào trong, kiểm soát
từng chữ từng câu cho rành rẽ rõ ràng hết câu này đến câu khác. Nghe có hai
cách, hoặc dùng tai nghe, hoặc dùng tâm để nghe. Tuy nghe vào trong nhưng không
trụ nơi đâu, lần lần quên hết trong ngoài, cho đến quên cả thân tâm cảnh giới,
thời gian không gian, chỉ còn một câu Phật hiệu. Cách thức phản văn, khiến cho
hành giả dễ gạn trừ vọng tưởng, mau được nhứt tâm. Kinh Lăng Nghiêm nói:
"Chân giáo thể
phương này, thanh tịnh do nghe tiếng. Muốn chứng vào Tam Muội, nên như thế tu
hành"; chính là ý trên đây.
2. Sổ Châu Trì
Danh: - Đây là cách thức miệng vừa niệm tay vừa lần chuỗi, ban đầu ý niệm
còn ràng buộc nơi tràng hạt, sau lần buông bỏ đi đến cảnh nhứt tâm. Phương pháp
sổ châu khiến cho niệm lực mạnh mẽ, ví như người yếu chân đi núi, nhờ nương cây
gậy mà tiến bước lên cao mãi. Niệm cách này lại cần phải ghi số mỗi thời hoặc
mỗi ngày là bao nhiêu câu. Ghi số có điểm lợi là bắt buộc người tu phải giữ
định số, trừ được bịnh biếng trễ; nhưng cần chú ý đừng quá tham mau, tham nhiều
mà niệm không được rành rẽ, rõ ràng. Người xưa tuy niệm nhiều nhưng cũng ở
trong sự rành rõ, do nhờ hai điểm là: thuần thục và định tâm. Ngẫu Ích đại sư
vị Tổ thứ chín của Liên Tông, từng khai thị:
"Muốn đi đến cảnh
giới NHẤT TÂM BẤT LOẠN, không có cách chi kỳ diệu khác. Trước tiên hành giả cần
phải lần chuỗi ghi số, niệm niệm rành rẽ rõ ràng, mỗi ngày hoặc ba muôn, năm
muôn, cho đến mười muôn câu, giữ khóa trình quyết định chẳng thiếu, thề một đời
không thay đổi. Niệm như thế lâu ngày lần lần thuần thục, không niệm vẫn tự
niệm, chừng ấy ghi số hay không ghi số cũng được. Và niệm như thế kèm thêm tín
nguyện tha thiết, mà không được vãng sanh, thì chư Phật ba đời đều mang lỗi nói
dối. Khi đã vãng sanh, tất cả pháp môn đều được hiện tiền. Nếu ban sơ vì cầu
cao tự ỷ, muốn tỏ ra không trước tướng, muốn học theo lối viên dung tự tại, đó
là tín nguyện chẳng bền sâu, hành trì không hết sức; dù có giảng suốt mười hai
phần giáo, giải ngộ một ngàn bảy trăm công án, cũng là việc ở bên bờ sanh tử mà
thôi."
Lời khuyên dạy này thật
là cây kim chỉ nam cho người niệm Phật.
3. Tùy Tức Trì
Danh: - Niệm Phật thầm hay niệm se sẽ tiếng, nương theo hơi thở, mỗi hơi
thở ra vào đều một câu Phật hiệu; đó là ý nghĩa của Tùy Tức Trì Danh. Bởi mạng
sống con người liên quan với hơi thở, nếu biết nương theo đây mà niệm, thì khi
sống hằng không rời Phật, lúc lâm chung tất hơi vừa tắt, liền về cảnh giới Liên
Bang.
Nhưng nên chú ý là
phương thức này khi tập đã thuần thục, cần niệm ra tiếng, chớ không nên chỉ
niệm thầm. Như thế niệm lực mới mạnh, ý nguyện cầu sanh dễ được phát khởi.
Bằng không, ý niệm vãng
sanh sẽ khó tha thiết và sợ e lại lạc vào công dụng Ngũ Đình Tâm Quán của Tiểu
Thừa.
4. Truy Đảnh Trì
Danh: - Khi dùng cách này, nên niệm nho nhỏ tiếng, mỗi chữ mỗi câu đều kế
tiếp nhau liên tỏa chặt chẽ, thành hình thế chữ sau đuổi theo chữ trước, câu nọ
gối đầu câu kia nên gọi là Truy Đảnh. Áp dụng phương thức như thế,
nhờ sự kín đáo bền chặt, trung gian không xen hở, nên tạp niệm không có chỗ len
vào. Dùng đến pháp này, thì tình ý khẩn trương, tâm miệng dũng tiến, oai lực
của chánh niệm bao trùm tất cả, khiến cho nghiệp tưởng vô minh tạm thời chìm
lắng, ánh mầu Tam Muội bộc phát chiếu xa.
Từ xưa người tu tịnh
nghiệp trong lúc tình tưởng mênh mang rối loạn, thường dùng cách thức này.
5. Giác Chiếu
Trì Danh: - Niệm theo Giác Chiếu là một mặt niệm Phật, một mặt hồi quang
soi trở lại chân tánh của mình. Do niệm như thế, hành giả sẽ đi vào cảnh giới
hư linh siêu tuyệt, chỉ còn cảm giác thân tâm của mình cùng chân tâm Phật ngưng
đọng thành một khối, sáng tròn rỡ rỡ, đầy rộng mênh mang. Khi đó phòng nhà vật
dùng thảy đều ẩn mất, cho đến thân giả tứ đại của ta cũng không biết rơi lạc
vào chỗ nào. Niệm theo đây thì báo thân chưa mãn đã chứng tịch quang, Phật hiệu
vừa tuyên liền vào Tam Muội. Đem thân phàm phu mà dự vào cảnh thánh, thật không
chi mau lẹ hơn phương pháp trên đây.
Song chỉ tiếc, nếu chẳng
phải bậc thượng thượng căn tất không thể lãnh hội thật hành, nên phần độ cơ của
cách thức này vẫn còn sơ hẹp.
6. Lễ Bái Trì
Danh: - Phương thức này là vừa lạy vừa niệm Phật. Hoặc niệm một câu lạy một
lạy, hoặc một mặt niệm một mặt lạy, không luận câu Phật nhiều hay ít. Cách lễ
Phật lại phải hết sức nhẹ nhàng chậm rãi, lễ niệm song hành, thân miệng hợp
nhứt. Nếu thêm vào đó ý thành khẩn tha thiết, thì thành ra ba nghiệp đều tập
trung, ngoài câu Phật hiệu không còn một tơ hào vọng niệm. Phương pháp này có
sở năng phá trừ hôn trầm, công đức và hiệu lực rất to lớn, vì hành giả vận dụng
cả ba nghiệp để trì niệm. Cư sĩ Vương Nhật Hưu khi xưa từng áp dụng cách trên
đây, mỗi ngày đêm ông lễ niệm trung bình là một ngàn lạy. Nhưng dường như đây
là lối niệm đặc biệt của hạng người tâm lực tinh tấn, thiếu khả năng ấy tất khó
vững bền, bởi lạy lâu thân thể mỏi nhọc, dễ sanh chán nản.
Cho nên thông thường,
cách thức này chỉ hợp kiêm dụng, khó bề chuyên dụng.
7. Ký Thập Trì
Danh: - Đây là cách niệm ký số, cứ lấy mỗi mười câu làm một đơn vị. Người
hơi ngắn có thể niệm thành hai lượt, mỗi đoạn năm câu; hoặc chia ra ba lượt,
hai đoạn ba câu một đoạn bốn câu. Sau khi niệm đủ mười câu, đều lần qua một hạt
chuỗi. Niệm theo lối này, tâm đã niệm Phật, lại còn phải ghi nhớ số. Như thế dù
không chuyên cũng bắt buộc phải chuyên, nếu không chuyên thì số mục liền sai
lạc.
Cho nên pháp này đại để
là một phương tiện cưỡng bức cho hành giả chuyên tâm, rất có công hiệu với
những kẻ nhiều tạp niệm. Ấn Quang đại sư thường khuyên các liên hữu áp dụng
cách thức trên đây.
8. Liên Hoa Trì
Danh: - Lấy bốn sắc hoa sen xanh, vàng, đỏ, trắng, vừa niệm vừa tưởng, luân
lưu chuyển tiếp, là danh nghĩa của lối niệm trên đây. Hành giả khi niệm câu
Phật hiệu thứ nhứt, tưởng trước mặt mình hiện ra một đóa sen xanh to lớn phóng
ánh sáng xanh. Câu thứ hai, tưởng hoa sen vàng phóng ánh sáng vàng. Cho đến câu
thứ ba thứ tư, là hoa sen đỏ, trắng, màu nào phóng ánh sáng ấy. Kế tiếp tục
tưởng lại hoa sen màu xanh, cứ như thế luân lưu mãi. Đồng thời khi hoa hiện,
lại tưởng có hương sen thanh nhẹ phưởng phất xung quanh. Bởi có nhiều hành giả
trong Liên Hoa Tông dùng mọi pháp thức vẫn khó ngăn được tạp niệm, nên cổ nhơn
mới phát minh ra lối niệm này. Đây là cách dùng hình sắc thay đổi để buộc tâm
tưởng cho chuyên nhất, và hình sắc này lại lấy tướng hoa sen nơi ao thất bảo ở
cõi Cực Lạc "Một câu Di Đà, một đóa bảo liên", bởi hoa
sen Tịnh Độ hiện thành không rời hoa sen công đức của tâm niệm Phật. Và khi
mạng chung, thần thức của hành giả sẽ nương hoa sen báu ấy mà sanh về Cực Lạc.
Chư liên hữu nếu thấy có
duyên với phương thức trên đây, nên áp dụng để mau đi vào Niệm Phật Diệu Liên
Hoa Tam Muội.
9. Quang Trung
Trì Danh: - Vì có hành giả khi nhắm mắt niệm Phật, thường bất chợt thấy những
hình tướng ô uế, hoặc màu sắc đen tối xao động nổi lên, nên cổ đức mới truyền
dạy cho cách thức này. Đây phương pháp vừa niệm Phật, vừa tưởng mình đang ngồi
giữa vùng ánh sáng trong suốt to rộng. Khi tâm đã an định trong vùng quang minh
ấy, hành giả cảm thấy thần trí sáng suốt mát mẻ, không những tạp tưởng trừ dứt,
mà các tướng uế ác cũng tiêu tan. Rồi chánh niệm do đó được bền lâu, và Tam
Muội cũng do đó lần lần thành tựu.
Đây tuy là phương tiện
đặc biệt chuyên trừ tướng uế ác nhưng dù không có nghiệp bịnh ấy, nếu muốn tinh
thần thơ thới để đi sâu vào Niệm Phật Tam Muội, hành giả cũng nên áp dụng cách
thức này.
10. Quán Phật
Trì Danh: - Pháp quán tưởng trong Quán Kinh rất trọng yếu,
công đức cực to rộng, nhưng chưa phải là phương tiện phổ thông cho chúng sanh
thời mạt pháp hành trì. Nhưng vì không muốn bỏ công đức đặc biệt của quán pháp,
nên cổ nhơn đã thể dụng trong mười sáu phép quán, lựa cách thức dễ tu tập nhứt,
lấy trì danh làm chánh, quán Phật làm phụ, gọi là Quán Phật Trì Danh.
Hành giả mỗi ngày sau
khi niệm Phật, lại để riêng một thời tịnh tâm quán tưởng sắc tướng quanh minh
của Phật A Di Đà. Cách quán Phật này rút lựa phép quán thứ mười ba trong Quán
Kinh, tưởng đức A Di Đà thân cao một trượng sáu, sắc vàng ròng, đứng bên bờ ao
thất bảo. Nếu chưa quán tưởng được ao thất bảo, hành giả có thể tưởng đức Phật
đứng trong vùng ánh sáng giữa hư không trước mắt mình, tay trái đưa ngang ngực
bắt ấn kiết tường, tay mặt buông sè xuống theo thế tiếp dẫn.
Muốn quán Phật cho thành
tựu, trước tiên nên quán đại khái toàn thân, kế chỉ chuyên tâm quán tướng lông
trắng giữa đôi mày. Tướng bạch hào này rỗng không trong suốt như bạch ngọc, có
tám cạnh, xoay về bên hữu cao thành năm vòng. Bạch hào là tướng căn bản trong
ba mươi hai tướng, khi tướng này quán thành, do sự cơ cảm, các tướng kia đều
lần lượt hiện rõ. Tuy nhiên, muốn được phần chắc chắn hành giả cũng nên duyệt
xem trong kinh, để ghi nhớ rõ ba mươi hai tướng tốt của Phật trước khi dụng
công.
Phương pháp trên đây sở
dĩ để Trì Danh vào phần chánh, vì nếu quán tưởng không thành vẫn còn phần Trì
Danh để bảo đảm cho sự vãng sanh. Nhưng thật ra, Trì Danh cũng giúp quán tưởng,
quán tưởng lại phụ dực cho Trì Danh, hai phần này hỗ tương đưa hành giả đến chỗ
song song thành tựu.
Pháp thức này tuy có
phần khó hơn các lối trên, song nếu thành tựu thì công đức to rộng vô biên, nên
xin đưa ra sau cùng để làm duyên khuyến tấn.
Như trên đã lược trình
mười lối Trì Danh, cũng là mười phương pháp cốt yếu để đối trị tâm bịnh của
người niệm Phật. Trong các sách Tịnh Độ, có đưa ra đến mấy mươi cách như: Cao
Thanh Trì Danh, Đê Thanh Trì Danh, Mang Trung Trì Danh, Nhàn Trung Trì Danh,
v.v... nhưng đó chỉ là những lối niệm cao tiếng, thấp tiếng, khi gấp, khi huỡn,
chưa có thể gọi là một phương pháp niệm Phật. Vì thế, bút giả đã chọn lọc lại
rút ra mười cách thức căn bản, khả dĩ gọi là "phương pháp",
để đối trị mối chướng hôn trầm tán loạn, và có thể thông dụng cho một phần lớn
căn tánh hiện thời.
Trong mười pháp thức
trên, các liên hữu có thể thí nghiệm qua, và sau cùng áp dụng một lối niệm nào
mà mình thích hợp nhứt...
Bốn
Môn Tam Muội
Người niệm Phật khi đi
đến chỗ tuyệt đỉnh tận cùng duy có một định thể là Niệm Phật Tam Muội. Đây là
cảnh hư linh sáng lặng, vọng giác tiêu tan, hành giả duy còn trụ tâm nơi tướng
hảo hoặc hồng danh của Phật. Nhưng tuy nói trụ mà thật ra vô trụ, vì âm thanh
sắc tướng đương thể như huyễn, chính đó là không. Tướng Tam Muội ấy như thế
nào? - Theo Liễu Dư đại sư thì khi hành giả chuyên nhất niệm Phật, quên hết
thân tâm ngoại cảnh, tuyệt cả thời gian không gian, đến lúc sức cực công thuần,
ngay nơi đương niệm trần vọng bỗng thoạt tiêu tan, tâm thể bừng sáng, chứng vào
cảnh giới vô niệm vô bất niệm. Cảnh ấy như hư không mây tan, trời xanh một vẻ,
niệm mà không niệm, không niệm mà niệm, không thấy biết mới là sự thấy biết
chân thật, có thấy biết tức lạc theo trần. Đến đây thì nước bạc non xanh đều là
Chân Ðế, suối reo chim hót toàn diễn diệu thừa, tâm quang bao hàm muôn tượng mà
không trụ một pháp, tịch mà chiếu, chiếu mà tịch, đều còn đều mất, tuyệt đãi
viên dung...
Cảnh giới Tam Muội đại
để là như thế, khó tả nên lời, duy chứng mới thể nghiệm được. Niệm Phật Tam
Muội vẫn là một thể, nhưng để đi vào định cảnh ấy, người xưa đã căn cứ theo
kinh, y nơi ý nghĩa và oai nghi hành trì mà chia thành bốn môn như sau:
1. Bát Chu Tam
Muội: - Bát Chu có nghĩa là Phật Lập. Hành trì môn Tam Muội này, có ba oai
lực phù trợ: oai lực của Phật, oai lực của pháp Tam Muội, và oai lực công đức
của người tu. Khi thật hành Bát Chu Tam Muội, phải lấy chín mươi ngày làm một
định kỳ. Trong thời gian ấy, ngày đêm hành giả chỉ đứng hoặc đi, tưởng đức Phật
A Di Đà hiện thân đứng trên đảnh mình đủ ba mươi hai tướng tốt, tám mươi vẻ
đẹp; hay miệng thường niệm danh hiệu Phật, tâm thường tưởng Phật không xen hở.
Khi công thành, trong Tam Muội hành giả thấy đức A Di Đà và chư Phật mười
phương hiện ra đứng trước mình khuyến tấn khen ngợi.
Bát Chu cũng gọi là
Thường Hành Đạo. Người tu khi đi, mỗi bước mỗi tiếng đều không rời danh hiệu
Phật, ba nghiệp hành trì không gián đoạn như dòng nước chảy.
Pháp này công đức rất
cao, song chỉ bậc thượng căn mới kham tu trì, hạng người trung hạ và tinh lực
yếu kém không thể thật hành nổi.
2. Nhất Hạnh Tam
Muội: - Nhất hạnh có nghĩa là chuyên nhất về một hạnh. Khi tu môn Tam Muội
này, hành giả thường ngồi và chỉ chuyên nhất quán tưởng, hoặc niệm danh hiệu
đức A Di Đà. Lại tuy chỉ tu một hạnh mà được dung thông tròn đủ tất cả hạnh,
nên Nhất Hạnh cũng gọi là Viên Hạnh. Từ pháp Tam Muội này cho đến hai
môn sau, ba hạng căn cơ đều có thể tu tập.
3. Pháp Hoa Tam
Muội: - Đây là một môn Tam Muội trong mười sáu Tam Muội như Kinh Pháp Hoa
phẩm Diệu Âm Bồ Tát đã trần thuật. Theo ý chỉ của Thiên Thai Tông, thì ba đế
viên dung là Pháp, quyền thật không hai là Hoa. Ví như hoa sen khi cánh hoa
(quyền) chưa nở, mà gương sen (thật) đã thành, gương với cánh đồng thời; nơi
một đóa hoa mà gồm đủ ý nghĩa quyền và thật vậy.
Nói theo tông Tịnh Độ
thì tức niệm là Phật, tức sắc là tâm; một câu niệm Phật gồm cả ba đế, nhiếp cả
thật quyền. Nếu tỏ ngộ lý này mà niệm Phật, gọi là tu hạnh Pháp Hoa Tam Muội.
Khi tu môn Tam Muội này, hành giả dùng hai oai nghi ngồi và đi mà thay đổi để
quán Phật hoặc niệm Phật, kỳ cho đến khi nào chứng nhập vào chánh định.
Pháp nghi tu tập này lại
có phần dễ hơn Nhất Hạnh Tam Muội ở trên.
4. Tùy Tự Ý Tam
Muội: - Pháp thức này có nghĩa là tùy tâm hoặc đi đứng, hoặc nằm ngồi, đều
nhiếp niệm không rời danh hiệu đức A Di Đà để tu chứng vào Tam Muội. Hành nghi
đây lại còn có tên là "Lưu Thủy Niệm Phật". Ví như ngọn nước nơi dòng
sông cứ liên tục chảy mãi, dù gặp cây đá ngăn cản nó chỉ dội lại rồi cũng tìm lối
chảy đi. Thông thường người tu theo môn này, cứ mỗi buổi khuya lễ Phật A Di Đà
bốn mươi tám lạy, Quán Âm, Thế Chí và Hải Chúng mỗi danh hiệu đều bảy lạy, kế
quỳ xuống sám hối. Rồi từ đó cho đến tối, lúc đi đứng nằm ngồi đều niệm Phật,
hoặc lần chuỗi ghi số, hoặc niệm suông, đến trước khi đi ngủ, lại lễ Phật một
lần nữa và đem công đức tu trong ngày, mà phát nguyện hồi hướng vãng sanh.
Trong khi hành trì nếu có tiếp xúc với các duyên, khi qua rồi vẫn trở lại niệm
Phật.
Pháp tu này tuy tùy tiện
dễ dàng, nhưng phải khéo tránh bớt duyên và có tâm bền bỉ mới mong thành tựu.
Ba
Phần Hành Trì
Về pháp nghi Tịnh Độ,
nếu kể cho đủ phải có năm phần hay năm môn, cũng gọi là Ngũ Niệm Môn. Đó là: Lễ
Bái, Tán Thán, Quán Niệm, Phát Nguyện, và Hồi Hướng. Để cho giản tiện, xin ước
kết lại thành ba phần là: Tán Lễ Môn, Trì Niệm Môn, và Phát Nguyện Hồi Hướng
Môn.
1. Môn Trì
Niệm thì hành giả có thể lựa trong mười pháp Trì Danh đã kể,
tùy chỗ thích hợp mà tu. Nếu có trì chú hoặc tụng kinh, nên trì tụng trước khi
niệm Phật.
2. Về môn Phát
Nguyện Hồi Hướng, các liên hữu cũng tùy ý lựa một trong mấy bài nguyện văn ở
trước.
3. Riêng về môn Tán Lễ, các
sách Tịnh Độ có đưa ra những nghi thức lạy ít hoặc nhiều, tùy theo sở thích của
mỗi căn tánh.
Theo thứ tự của Tịnh Độ
pháp nghi, khởi đầu là môn Tán Lễ. Trước khi lễ bái, hành giả nên xướng đọc lời
văn khen ngợi công đức của Phật, xong mới đến phần lạy. Đây gọi là Tán Lễ Môn.
Kế đó tiếp tục trì chú hoặc tụng kinh rồi niệm Phật, hoặc chỉ chuyên niệm Phật.
Giai đoạn này gọi là Trì Niệm Môn. Và sau rốt khi niệm Phật xong, hành giả quỳ
xuống đọc bài nguyện văn hồi hướng, kế lễ ba lạy lui ra. Phần này gọi là Phát
Nguyện Hồi Hướng Môn.
Phần lễ bái cũng có thể
tùy tiện đổi thay đôi chút. Có vị trước tiên lạy nhiều một lần, sau cùng chỉ lễ
ba lạy Tam Tự Quy Y hoặc Tây Phương Tam Thánh. Có vị ngại trước tiên lạy nhiều
thân thể nhọc mệt, niệm Phật không được thanh tịnh, nên chỉ lễ ba lạy thông
thường, đợi đến sau khi niệm Phật xong mới lạy nhiều cầu gia bị, rồi quì xuống
đọc nguyên văn, sau rốt lễ ba lạy kết thúc.
Tịnh Độ pháp nghi có ba
bậc: thượng, trung, hạ để thích hợp với các căn cơ. Nơi đây chỉ xin nêu ra môn
Tán Lễ của ba bậc, còn hai môn sau hành giả tùy phần mà tăng thêm hoặc tiết
giảm theo ba bậc ấy.
Thượng Pháp Nghi: -
Nơi môn Tán Lễ về bậc thượng, trước tiên hành giả tùy ý thích tuyên đọc một bài
kệ khen ngợi Phật rồi mới đảnh lễ. Kệ văn tán thán có nhiều, xin đưa ra đây một
bài để suy lệ, và kế sau đó là phần hành lễ:
Quang, thọ khó suy lường
Sáng lặng khắp mười phương!
Thế Tôn Vô Lượng Quang
Cha lành cõi Liên Bang.
Thần lực chẳng tư nghì
Sống lâu A tăng kỳ,
A Di Đà Như Lai
Tiếp-dẫn lên liên đài.
Cực Lạc cõi thuần tịnh
Công đức lạ trang nghiêm
Nơi tất cả quần sanh
Vượt lên ngôi Bất Thối
Mười phương hằng sa Phật
Đều ngợi khen Vô Lượng
Cho nên nay chúng con
Nguyện sanh về An Dưỡng.
Nhứt tâm đảnh lễ:
(Bốn chữ này thông dụng
cho mỗi đầu câu, mỗi câu một lạy).
1. Tận hư không, biến
pháp giới, thập phương tam thế, thường trú Tam Bảo.
2. Ta Bà Giáo Chủ, đại
từ bi nguyện, thị hóa ngũ trược, Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.
3. Đông Phương Thế Giới
A Súc Bệ Phật, Tu Di Tướng Phật, Đại Tu Di Phật, Tu Di Quang Phật, Diệu Âm
Phật, như thị đẳng hằng hà sa số chư Phật.
4. Nam Phương Thế Giới
Nhật Nguyệt Đăng Phật, Danh Văn Quang Phật, Đại Diệm Kiên Phật, Tu Di Đăng
Phật, Vô Lượng Tinh Tấn Phật, như thị đẳng hằng hà sa số chư Phật.
5. Tây Phương Thế Giới
Vô Lượng Thọ Phật, Vô Lượng Tướng Phật, Vô Lượng Tràng Phật, Đại Quang Phật,
Đại Minh Phật, Bảo Tướng Phật, Tịnh Quang Phật, như thị đẳng hằng hà sa số chư
Phật.
6. Bắc Phương Thế Giới
Diệm Kiên Phật, Tối Thắng Âm Phật, Nan Trở Phật, Nhật Sanh Phật, Võng Minh
Phật, như thị đẳng hằng hà sa số chư Phật.
7. Hạ Phương Thế Giới Sư
Tử Phật, Danh Văn Phật, Danh Quang Phật, Đạt Mạ Phật, Pháp Tràng Phật, Trì Pháp
Phật, như thị đẳng hằng hà sa số chư Phật.
8. Thượng Phương Thế Giới
Phạm Âm Phật, Tú Vương Phật, Hương Thượng Phật, Hương Quang Phật, Đại Diệm Kiên
Phật, Tạp Sắc Bảo Hoa Nghiêm Thân Phật, Ta La Thọ Vương Phật, Bảo Hoa Đức Phật,
Kiến Nhứt Thiết Nghĩa Phật, Như Tu Di Sơn Phật, như thị đẳng hằng hà sa số chư
Phật.
9. Cực Lạc Thế Giới Vô
Lượng Quang, Vô Biên Quang, Vô Ngại Quang, Vô Đối Quang A Di Đà Phật.
10. Cực Lạc Thế Giới
Diệm Vương Quang, Thanh Tịnh Quang, Hoan Hỷ Quang, Trí Huệ Quang A Di Đà Phật.
11. Cực Lạc Thế Giới Nan
Tư Quang, Bất Đoạn Quang, Vô Xứng Quang, Siêu Nhật Nguyệt Quang A Di Đà Phật.
12. Cực Lạc Thế Giới, tứ
thập bát nguyện độ hàm linh, tướng hảo nan luân, đại từ đại bi A Di Đà Phật.
13. Cực Lạc Thế Giới,
thọ mạng vô biên, quang minh vô lượng, phổ ứng thập phương, lâm chung tiếp dẫn
A Di Đà Phật.
14. Cực Lạc Thế Giới,
chánh báo Phật Bồ Tát đẳng sở thuyết diệu pháp, cập y báo thủy điểu thọ hoa
đẳng sở diễn pháp âm, nhứt thiết thanh tịnh nghĩa kinh.
15. Phật Thuyết A Di Đà
Kinh, Vô Lượng Thọ Kinh, Quán Vô Lượng Thọ Kinh, Xưng Tán Bất Khả Tư Nghì Công
Đức Nhứt Thiết Chư Phật Sở Hộ Niệm Kinh, cập thập phương tam thế nhứt thiết tôn
pháp.
16. Cực Lạc Thế Giới,
diệu tướng trang nghiêm, đồng Phật tiếp dẫn, Quán Thế Âm Bồ Tát, Đại Thế Chí Bồ
Tát Ma Ha Tát.
17. Cực Lạc Thế Giới,
Mạn Thù Thất Lỵ Bồ Tát, Phổ Hiền Bồ Tát, Di Lặc Bồ Tát, Địa Tạng Vương Bồ Tát,
chư Nhất Sanh Bổ Xứ Bồ Tát Ma Ha Tát.
18. Cực Lạc Thế Giới, A
Bệ Bạt Trí, đồng Phật thọ lượng, chư Thanh Tịnh Đại Hải Chúng Bồ Tát.
Trên đây tất cả gồm mười
tám lạy, tạm gọi là thượng pháp nghi về Tán Lễ Môn. Thật ra, đó chỉ là giản ước
tùy căn cơ hiện thời, môn Tán Lễ về bậc thượng không phải chỉ có như thế. Theo
cách lễ bậc thượng, có vị xưng lễ đức A Di Đà 48 lạy, Quán Âm Thế Chí, Thanh
Tịnh đại hải chúng, đều 7 lạy. Có vị lạy xưng lễ đức A Di Đà 108 lạy, ba danh
hiệu sau đều 21 lạy.
Trung Pháp Nghi: - Môn
Tán Lễ bậc trung của Tịnh Tông vừa chừng, rất thích hợp với sức khỏe và khả
năng của phần đông. Cách thức xưng lễ này, mọi người đều có thể hành trì, xin
diễn dịch ra như sau:
Từ bi thệ độ khắp quần
sanh
Hỷ xả cứu an chúng hữu tình
Tướng tốt trang nghiêm thân rực rỡ
Nay con đảnh lễ chí tâm thành.
Chí tâm đảnh lễ:
(câu này thông cả 12 câu
dưới đều xướng ở đầu câu, mỗi câu một lạy).
1. Hoằng Dương Tịnh Lạc
Độ, Thích Ca Văn Như Lai, ngàn trăm ức hóa thân, khắp pháp giới chư Phật.
2. Thường Tịch Quang
Tịnh Độ A Di Đà Như Lai, pháp thân mầu thanh tịnh, khắp pháp giới chư Phật.
3. Thật Báo Trang Nghiêm
Độ, A Di Đà Như Lai, thân tướng hải vi trần, khắp pháp giới chư Phật.
4. Phương Tiện Thánh Cư
Độ, A Di Đà Như Lai, thân trang nghiêm giải thoát, khắp pháp giới chư Phật.
5. Cõi Cực Lạc Phương
Tây, A Di Đà Như Lai, thân căn giới Đại Thừa, khắp pháp giới chư Phật.
6. Cõi Cực Lạc Phương
Tây, A Di Đà Như Lai, thân hóa đến mười phương, khắp pháp giới chư Phật.
7. Cõi Cực Lạc Phương
Tây, giáo hạnh lý ba kinh, cực y chánh tuyên dương, khắp pháp giới tôn pháp.
8. Cõi Cực Lạc Phương
Tây, Quán Thế Âm Bồ Tát, thân tử kim muôn ức, khắp pháp giới Bồ Tát.
9. Cõi Cực Lạc Phương
Tây, Đại Thế Chí Bồ Tát, thân trí sáng vô biên, khắp pháp giới Bồ Tát.
10. Cõi Cực Lạc Phương
Tây, Văn Thù Đại Bồ Tát, thân thị hiện trí mầu, khắp pháp giới Bồ Tát.
11. Cõi Cực Lạc Phương
Tây, Phổ Hiền Đại Bồ Tát, thân hạnh nguyện sát trần, khắp pháp giới Bồ Tát.
12. Cõi Cực Lạc Phương
Tây, Thanh Tịnh đại hải chúng, thân phước trí trang nghiêm, khắp pháp giới
thánh chúng.
Hạ Pháp Nghi: - Phép
Tán Lễ bậc hạ, chỉ lễ A Di Đà ba lạy, Quán Âm, Thế Chí, Thanh Tịnh hải chúng,
mỗi hồng danh đều một lạy. Đây là nghi thức để cho những vị sức yếu và người
bận nhiều công việc. Ngoài ra có vị căn tánh tối không thể ghi nhớ nhiều, chỉ
thành tâm lễ ba lạy lúc khởi đầu và ba lạy trước khi lui ra cũng được. Về môn
phát nguyện, những người này chỉ đọc câu nguyện vắn tắt gồm ngày, tháng, năm,
như chương trước đã nói.
Cách
Đối Trị Hôn Trầm Tán Loạn
Người tu có lúc tâm tư
lạc vào trạng thái mê mờ, nặng nề muốn ngủ; đó là vọng chướng hôn trầm. Hoặc có
lúc miệng tuy niệm Phật, song tâm lại vẩn vơ tưởng chuyện đâu đâu; đó là vọng
duyên tán loạn. Hôn trầm và tán loạn hai chướng duyên này rất nguy hại, vì nó
phá hoại người tu, khiến cho không thể vào chánh định.
Nhiều vị trong lúc đang
hành trì, vọng tưởng thoạt nhiên chìm lặng, câu niệm Phật vẫn nghe đều đều, tâm
tư êm dịu quên cả nóng bức, hoặc sự cắn đốt của muỗi mòng. Trạng thái này
thường thường kéo dài từ nửa giờ đến một giờ đồng hồ, có khi ra mồ hôi ướt cả
áo mà không hay; đến lúc chợt giác tỉnh mới cảm biết trong người nóng bức khó
chịu. Hành giả thấy thế đừng vội mừng cho rằng tâm mình được an định, công phu
đã có đôi phần thành tích. Thật ra đó chỉ là trạng thái hôn trầm thuộc phần vi
tế nhẹ nhàng.
Cổ nhơn đã bảo:
"Nhè nhẹ hôn trầm
khôn phát giác. Trọn ngày hạng quỷ mãi sinh nhai!"
Trong trường hợp này
hành giả phải đề khởi tinh thần, dụng công chặt chẽ, vừa niệm vừa soi vào bên
trong mới phá trị nó được. Theo chỗ kinh nghiệm, đại khái khi hôn trầm sắp kéo
đến, tất trước tiên có vọng niệm tán loạn nổi lên. Cũng có lúc hôn trầm và vọng
tưởng đồng thời sanh khởi. Nhưng đây là hiện tượng thô, rất dễ phát giác. Đến
khi hôn trầm vi tế sắp hiện, trước tiên một loại tạp tưởng vi tế nổi sanh, hành
giả cảm biết có một điểm mê mờ từ sau ót kéo lên đỉnh đầu, kế xuống đôi mắt và
sau rốt vào tâm tạng. Hôn trầm đi đến đâu tất nơi đó bị ảnh hưởng, như đến đầu
thì hơi gục xuống, đến mắt, đôi mắt nhắm lại; đến tâm tạng, tâm liền mê mờ. Về
loại hôn trầm nhẹ, phải có trí tinh tế mới nhận xét được.
Vọng tưởng cũng có hai
phần: thô và tế. Vọng tưởng thô ai cũng biết, bởi hành tưởng nó rất rõ ràng.
Người xưa bảo:
"Mới tu sợ vọng
tưởng, tu lâu sợ hôn trầm."
Lời này duy đúng một
phần, không được cứu cánh lắm, vì đó chỉ nói về phần tán loạn thuộc vọng tưởng
thô. Đến như về phần vọng tưởng vi tế, người tu già dặn cũng phải e ngại. Bởi
khi niệm Phật dụng công chặt chẽ kín đáo, tạp tưởng thô phù cố nhiên phải lặng
chìm, song rất khó nhận được tướng qua lại của phần vọng tưởng vi tế. Ví như
một ao nước đục, khi bọt nổi lên mặt ao ta mới nhận thấy. Còn phần khí thể nhỏ
nhẹ từ dưới đáy ao được cổ động lên, hoặc sôi tim nhỏ trên mặt nước, hoặc đến
nửa chừng rồi không lên được, muốn thấy rõ nó, cần phải có một ao nước thật
trong. Người niệm Phật lâu, đến trình độ nước tâm trong lặng, mới thấy biết
được vọng tưởng vi tế. Bạch Thánh pháp sư, một buổi sáng từ nơi giường bước lại
ghế ngồi, trong khoảng chừng ba giây đồng hồ, đã phát giác trong tâm mình nổi
lên đến vài mươi vọng niệm sai biệt.
Chừng ấy Ngài mới chứng
minh được lời nói trong kinh Phật:
"Một niệm có chín
mươi sát na, một sát na có chín trăm sanh diệt." Đây
là vọng tưởng thuộc loại vi tế.
Nhân tiện xin nhắc lại
một câu chuyện về vọng tưởng vi tế, cho các bạn đồng tu thêm phần nhận
thức: Quang Huệ và Giới Diễn là hai vị thiền sư đều ngộ đạo.
Một hôm trong khi đồng
ngồi thiền, nơi tiềm thức của ngài Giới Diễn thoạt nổi lên một niệm sắc ái,
Ngài liền diệt trừ; song bên kia Quang Huệ thiền sư đã hay biết. Sau khi xuất
định, ngài Quang Huệ làm bài kệ có ý trêu cợt ngài Giới Diễn. Giới Diễn thiền
sư buồn thẹn, liền thâu thần nhập diệt. Ngài Quang Huệ hối hận, gọi đệ tử đến
phó chúc rằng: "Bạn ta trong khi thiền định có một niệm sắc ái, sau tất
lụy về sắc; vì phiền ta mà thị tịch, sau sẽ phá hoại Tăng Bảo. Lỗi ấy một phần
do ở nơi ta, nếu ta không theo hóa độ, tất sẽ mang lấy hậu quả." Dặn dò
xong, Ngài cũng viên tịch theo luôn. Sau Quang Huệ chuyển thân làm thiền sư
Phật Ấn; Giới Diễn chuyển kiếp làm Tô Đông Pha. Đông Pha do kiếp trước có tu
nên làm quan, thông minh trí huệ mà cũng đa tài đa tình. Ông có đến bảy người
thiếp, và thường đem sự thông minh bác lãm của mình mà vấn nạn các vị thiền sư.
Về sau bị ngài Phật Ấn chiết phục, ông mới quay lại đường lối tu Phật. Cho nên
vọng tưởng vi tế, người tu lâu cũng phải e ngại là thế.
Tiên đức có câu:
“Công phu không thiếu
cũng không dư.
Muôn kiếp tham si chửa dễ trừ!”
Vậy người tu khi có chút
cảnh giới tốt chớ vội khoe khoang tự đắc, phải nhìn gương ngài Giới Diễn. Và
cũng đừng vội tự thị chê bai kẻ khác, mà phải xem gương Quang Huệ thiền sư.
Hôn trầm và vọng tưởng
vi tế, người tu lâu tự biết lối giải trừ. Nơi đây, chỉ lược
bàn qua cách đối trị về phần thô. Thông thường, khi loạn tưởng nhiều, hành giả
nên ngồi yên nhiếp tâm niệm Phật. Lúc hôn trầm đến, nên đứng lên vừa niệm vừa
kinh hành. Cứ dùng hai oai nghi này thay đổi mãi, lâu ngày hai chướng duyên ấy
sẽ tiêu trừ.
Theo chỗ kinh nghiệm,
lắng tai ghi nhận rành rõ từ tiếng từ câu niệm Phật theo lối Phản Văn
Trì Danh, có lẽ là phương pháp kiến hiệu nhứt để đối trị tán loạn.
Và, Lễ Bái Trì
Danh, là phương thức tối thượng để đối trị với mối chướng hôn trầm nặng nề.
Nhưng, mỗi hành giả đều
có chỗ kinh nghiệm và thích hợp riêng. Trên đây chỉ lược đưa ra vài quan điểm
để góp phần khuyến ích.
BÀI SỐ 98
Ẩn tu phương tiện mượn thi ngâm
Thức ngộ mình người khởi đạo tâm
Đâu nghỉ hoa đào ra động bích
Mà mong Lưu Nguyễn ghé vào thăm?
NHƯ Ý : Nếu Hoa-đào có rơi nhẹ trôi theo vòng suối ra ngoài ĐỘNG BÍCH, đó cũng là một sự Ngẫu-nhiên, không phải do ý Chư-tiên mượn nó để dời chân LƯU NGUYỄN , cũng như thế Bút-giả không có ý mượn những lời Thi trong đây để Thả cánh Hoa-đào, mà chỉ muốn ngõ riêng với một ít vì Thông Cảm, Hữu Duyên.
Bởi Mình đã có DUYÊN để đáng tỏ BÀY công bố.
Niệm Phật Thập Yếu
5
NIỆM PHẬT
PHẢI
HÀNH TRÌ CHO THIẾT THẬT
Lặng ngồi chốn tĩnh lâu
Trăng sáng, gió canh thâu!
Bát
Nhã hương lòng nhẹ.
Lăng Già niệm ý sâu
Phật, Tâm chung một vẻ
Thiền, Tịnh chẳng hai mầu
Ngưng chuỗi, thầm riêng hỏi
Hoa đêm điểm điểm đầu...
Niệm
Phật Với Tứ Hạnh
Sở thích và túc căn của
chúng sanh vẫn thường sai biệt cho nên tuy đồng tu hạnh Niệm Phật, sự hành trì
chẳng khỏi có điểm không giống nhau. Vì thế, trên đường Tịnh Độ, cổ nhơn đã
khái ước chia thành bốn hạnh là: Thiền Tịnh, Giáo Tịnh, Mật Tịnh và Thuần Tịnh.
1. Những
vị lấy niệm Phật làm chánh, tham thiền làm phụ,
thuộc về hạnh Thiền Tịnh. Đây cũng là lối Thiền Tịnh song tu, nhưng lại lấy sự
vãng sanh Tịnh Độ làm yếu điểm chung cuộc, còn việc thấy tánh ngộ đạo chỉ thuộc
phần tùy duyên.
2. Những
vị lấy niệm Phật làm chánh, tụng kinh làm phụ, gọi
là tu hạnh Giáo Tịnh. Về phần kinh giáo, có người thích tụng Kinh Kim Cang hay
Di Đà; có vị thích tụng Hoa Nghiêm hay Pháp Hoa, hoặc phẩm Phổ Môn hay Phổ Hiền
Hạnh Nguyện chẳng hạn.
3. Những
vị lấy niệm Phật làm chánh, trì chú làm phụ, đó
là tu về hạnh Mật Tịnh. Trong sự trì chú, mỗi người lại ưa thích riêng mỗi môn
Đà Ra Ni, như: Đại Bi, Chuẩn Đề, Vãng Sanh, Công Đức Bảo Sơn, Văn Thù Ngũ Thanh
thần chú, Lục Tự Đại Minh chân ngôn, hoặc các Đà Ra Ni khác.
4. Những
vị chỉ chuyên niệm Phật, không xen tạp môn nào
khác, thuộc về các hành giả tu hạnh Thuần Tịnh.
Trong đây các vị căn cơ
cao thì theo Thập Lục Quán, còn đại đa số chỉ chuyên
về hạnh Trì Danh.
Thiện Đạo hòa
thượng và Vĩnh Minh thiền sư bên Trung Hoa,
tương truyền đều là hóa thân của Phật A Di Đà. Nhưng Thiện Đạo hòa thượng chỉ
dạy chuyên niệm Phật; Vĩnh Minh thiền sư thị hiện mỗi ngày ngoài việc niệm mười
muôn câu Phật hiệu, còn tu các hạnh khác, tất cả gồm 108 môn.
Ấn Quang pháp
sư đã phê phán: "Đồng dạy về Tịnh Độ, nhưng lối khai thị của ngài Thiện
Đạo là để tiếp dẫn hàng trung, hạ căn thuộc về chuyên tu. Còn lối
khai thị của ngài Vĩnh Minh để riêng khuyến tấn bậc thượng thượng căn, thuộc
về viên tu."
Người đời mạt pháp phần
nhiều là bậc trung, hạ căn. Vì thế, với bốn hạnh trên, nếu muốn chắc chắn được
vãng sanh, có lẽ nên tu theo đường lối Thuần Tịnh. Nhưng đã
nói sở thích và túc căn của mỗi người đều sai biệt, không thể ép buộc được, thì
mặc dù có kiêm tu hạnh khác, hành giả Tịnh Độ cũng cần lưu ý đến hai
phần chánh và trợ cho phân minh. Mà phần chánh phải luôn luôn lấn
nhiều hơn phần trợ.
Như thế đường tu mới
không mất mục tiêu và sự vãng sanh cũng không bị chướng ngại.
TỌA
THIỀN NIỆM PHẬT
Trong bài tựa Phạm Võng
Bồ tát giới, có dạy rằng:
“Sắc trẻ không dừng, dường như ngựa chạy. Mạng người vô
thường, mau hơn nước dốc Ngày nay dù còn, khó bảo đảm ngày mai”.
“Đại
chúng! Mỗi người nên nhất tâm cần cầu tinh tấn, chớ biếng nhác trễ lười, phóng
túng ngủ nghỉ; ban đêm phải nhiếp tâm niệm Phật tham thiền, chớ để thời gian
luống qua vô ích mà sau này phải ăn năn…”.
Nhưng phàm muốn làm việc gì cho được lợi ích, chúng ta cần
phải “biết làm”. Việc ở đây muốn y chỉ lời dạy nhiếp tâm niệm Phật, tham thiền.
Lẽ tất nhiên, chúng ta phải biết làm sao để nhiếp tâm niệm Phật, tham thiền cho
trúng cách, đúng phương pháp, tức là biết cách tọa thiền niệm Phật.
Vậy trước khi học, về phần thực hành, chúng ta nên hiểu sơ qua
về mục đích của phương pháp tọa thiền.
A.-
MỤC ĐÍCH CỦA PHƯƠNG-PHÁP TỌA-THIỀN
Tọa thiền là một phương
pháp rất thông dụng, chẳng những trong đạo Phật mà ở ngoại đạo cũng vẫn có từ
xưa.
Tọa thiền tức là ngồi để
tham cứu một vấn đề gì. Thế nên, tọa thiền không phải là một phương pháp chứng
quả thành đạo, mà là một trong vô lượng phương tiện giúp cho thân được an, để
cho tâm không loạn và được chánh niệm chánh quán. Ngoại đạo chỉ chú trọng nơi
thân mà không để đến tâm, trong khi thật ra, tâm mới là phần chánh, đáng chú
trọng hơn cả.
B.-PHƯƠNG-PHÁP
TỌA-THIỀN
Dưới đây là phần thật
hành mà ngài Thượng Tọa Vạn Đức dạy với tất cả sự kinh nghiệm mà ngài đã thâu
hoạch từ nhiều năm.
Phần này chia làm ba:
1.-
ĐIỀU-THÂN
Thân lúc nào cũng làm
duyên trợ cho tâm. Thế nên, nếu thân có những cử động thô thiển, khí lực sôi
nổi, và lẽ tất nhiên tâm ý sẽ phù động, do đó khó mà nhập định được. Cho nên,
trước khi tọa thiền, cần phải điều hòa thân. Vậy phải điều hòa thân bằng cách
nào?
Phải
điều dưỡng sự ăn uống: Sự ăn uống đối với thân rất
hệ trọng, vì bệnh thường phát sanh do nơi sự ăn uống. Có những thực vật hạp với
cơ thể người này nhưng lại không thể hạp với người kia và trái lại. Dù sao,
không nên dùng những thứ có dầu mỡ nhiều, tránh những chất hăng, kích thích
thần kinh như càfé đậm, rượu, trà đậm, thuốc hút v.v... mà chỉ nên dùng những
món ăn sơ sài trong sạch.
Trước giờ tọa thiền,
không nên ăn quá no mà chỉ ăn vừa đủ, vì nếu ăn quá no sẽ làm mệt dạ dày, ngồi
không yên ổn. Không ăn chiều, lẽ tất nhiên là thích hợp đặc biệt với việc tọa
thiền niệm Phật.
Y phục: Trước khi tọa thiền,
phải tắm rửa cho thân thể được sạch sẽ để tránh khỏi ngứa ngấm
trong người.
Sau đó, trời lạnh thì
mặc áo ấm, trời nóng thì dùng y phục mỏng, rộng rãi và sạch sẽ.
Đai lưng (lưng quần) lúc
nào cũng phải nới rộng ra.
Những điều trên đây giúp cho sự hô hấp dễ dàng và không bị lay
chuyển bởi thời tiết.
Giữ
thân cho được ngay thẳng và vững vàng: (nghĩa là làm
thế nào mà khi quên nó, không nghiêng ngã hay lay động). Muốn được như vậy, chỉ
có cách duy nhất là ngồi, vì đi, đứng hay nằm không thể đạt được mục đích vừa
nói trên.
Nhưng
nếu ngồi mà thòng hai chân xuống, thì khi quên, thân lại cũng không vững. Hơn
nữa, lúc ở trong nhà, thất, có bàn, ghế, giường v.v… thì không nói chi, nhưng
khi ra ngoài vườn tược, đồng ruộng hay đến núi rừng để tọa thiền, khó tìm ra
chỗ ngồi có thể thòng chân xuống được dễ dàng.
Thế nên, chỉ có cách rút chân xếp bằng lại, là giúp cho chúng
ta ngồi ngay thẳng và vững vàng mà thôi.
Cách
ngồi: Có nhiều cách ngồi mà hành giả cần phải chọn
lựa cho thích hợp với mình.
CHƠN: Toàn
già (cũng gọi là kiết già hay Kim Cang tọa). Gác bàn chân trái lên đùi bên mặt,
gác bàn chân mặt lên đùi bên trái, gót hai bàn chân đều phải sát vào bụng.
Bán
già, có hai cách:
-Hàng
ma tọa: gác bàn chân mặt lên đùi bên trái (như ngài
Văn Thù Sư Lợi Bồ tát).
-Kiết
tường tọa: gác bàn chân trái lên đùi bên mặt
(như ngài Phổ Hiền Bồ tát).
Trong ba cách ngồi, khi
ngồi phải tập cho đầu gối đồng sát xuống chiếu như nhau, hai mông cùng chịu đều
như nhau thì mạch máu không bị cấn, chân không bị tê, cũng không nên dùng nệm
quá dày.
Một điều nên để ý, là
thường lúc ban sơ, khi vừa ngồi kiết già hay nghe một chân nặng một chân nhẹ.
Để sửa chữa khuyết điểm đó, chỉ có một cách là dùng hai tay chống xuống chỗ
ngồi để nâng toàn thể thân lên và hạ bên chân hay mông nhẹ xuống trước, bên
nặng xuống sau, đôi ba lần thì hai chân hoặc hai mông sẽ đều, không còn cảm
tưởng nặng nhẹ nữa.
TAY: Hai
bàn tay để ngửa, bàn tay mặt đặt lên trên
bàn tay trái, vừa sát bụng và để nhẹ trên hai bàn chân, hai đầu
ngón tay cái đâu lại (Tam muội ấn).
Phương pháp để bàn tay
như vậy, theo cổ đức nói, làm cho điện lực trong thân lưu thông đều đặn, không
biến thoát ra ngoài, giúp cho tâm dễ an ổn.
LƯNG: Tay
chân đều đâu vào đó rồi, phải lay chuyển
thân thể độ ba, bốn lần cho được ung dung và phải giữ xương sống
ngay thẳng, chẳng khác nào một cây cột đối với cái nhà. Nếu cột xiêu thì nhà đổ
vậy.
ĐẦU, CỔ : Đầu và
cổ cũng phải giữ cho ngay, nhưng không được
ngước thẳng quá.
MẮT: Mắt
hơi nhắm lại, để chỉ còn thấy tướng trắng
hay sáng sáng bên ngoài thôi, đừng mở hẳn sẽ tán loạn; mà cũng đừng
nhắm hẳn sẽ bị hôn trầm.
MIỆNG: Miệng
phải ngậm lại, chót lưỡi để trên chân răng hàm
trên, răng phải để cho thong thả, đừng cắn cứng lại, nhờ đó hơi thở sẽ nhẹ
nhàng.
2.- ĐIỀU
TỨC
Khi
thân đã nghiêm chỉnh rồi, bấy giờ hành giả mới bắt đầu thở ra nhẹ nhàng nhưng
cho dài, tâm nghĩ tất cả ô trược trong thân đều tựa theo không khí mà ra ngoài
hết. Đến khi hít vô cũng phải nhẹ nhàng và cho dài, nghĩ bao nhiêu điều thanh
tịnh bên ngoài đều vào trong hết.
Làm như vậy được hai ba
lần hay đến năm bảy lần nếu cần, cho trong thân được khoan khoái.
Sau đó phải giữ hơi thở
nhẹ nhàng thong thả, suông êm, dài ngắn cho quân bình.
Nên để ý, khi điều hòa
hơi thở, hành giả thường gặp hai lỗi sau:
PHONG
TƯỚNG: tức là hơi thở ra hít vào, nghe có tiếng gió, do vì hơi thở quá
mạnh.
SUYỄN TƯỚNG: tức là
tuy thở ra vào không nghe tiếng nhưng lại gấp rút hoặc rít sáp không thông.
Nếu
khi ngồi tĩnh tọa mà thấy hai tướng trên đây, đó là triệu chứng tâm không được
an định.
Nếu
khéo điều nhiếp, dùng sổ tức thở ra hít vào thong thả, ít lâu sẽ thuần thục, tự
nhiên hơi thở sẽ điều hòa, huyết mạch được lưu thông, trong người sẽ được ung
dung khoan khoái.
Thế nên, điều hòa hơi
thở là một công phu hệ trọng đối với phép tĩnh tọa.
3.- ĐIỀU
TÂM
Trước
khi tọa thiền, hành giả có phát tâm trước, hoặc sổ tức, hoặc quán bất tịnh,
hoặc niệm Phật v.v…
Nếu đã phát tâm niệm Phật, thì hành giả phải nghĩ ta bà ngũ
trược, nhớp nhơ, là nguồn gốc của muôn ngàn thống khổ, nơi thân và hiện cảnh,
phải làm thế nào thoát ly cho được, tức là phải yểm ly (chán nản) sanh tử nơi
ta bà mà cầu sanh về Cực Lạc.
Hành giả nhớ ngay đến cảnh Cực Lạc thuần vui không khổ, có đủ
thắng duyên, thắng cảnh trợ lực cho hành giả mau thành Phật quả, quảng độ chúng
sanh, đến Đức Phật A Di Đà tướng hảo quang minh, lúc nào cũng duỗi lòng từ tiếp
dẫn chúng sanh về Lạc quốc.
Lúc bấy giờ, hành giả
khởi niệm câu dài: “Nam mô Tây Phương Cực Lạc thế giới Đại từ Đại bi
tiếp dẫn Đạo sư A Di Đà Phật”, rồi lần lần thâu ngắn lại còn sáu
chữ “Nam Mô A Di Đà Phật” hay bốn chữ “A Di Đà Phật” lúc
đầu niệm lớn, sau niệm thầm để nhiếp tâm cho an trụ vào đó.
Khi niệm ra tiếng hoặc
thầm, đều cần thiết là phải niệm cho tiếng nổi rõ trong tâm chậm rãi, tâm ý
nghe rõ, nhận rõ từng tiếng từng chữ, tức là “Quán trí hiện tiền”.
Nếu không, tâm sẽ tạp
niệm (tán loạn), hay ngủ gục (hôn trầm) . Nếu tán
loạn, không rõ, lơ là hay khi hôn trầm muốn đến, hành giả phải cử tâm ngay bằng
cách chú ý đến câu niệm Phật.
Có khi hành giả cố gắng
kiềm tâm, nhưng tâm vẫn chạy và nếu tâm chạy mãi, thì có cách phải niệm Phật và
nghĩ ở đầu hai ngón tay cái, đầu hai ngón chân cái hoặc nghĩ ở nơi cái rún mà
niệm.
Làm như vậy, thần kinh
hệ sẽ hạ xuống, tức cái tâm sẽ hạ xuống mà bớt tán loạn.
Còn nếu bị hôn trầm thì
phải nghĩ ở đỉnh đầu hay ở trán mà niệm thì sẽ hết, vì ý chí phấn khởi.
Hoặc hành giả có thể
niệm theo phương pháp “Thập niệm ký số”, là khi niệm Phật, phải ghi
nhớ rành rẽ từ một đến mười câu, hết mười câu liền trở lại một, cứ như thế xoay
vần mãi. Nhưng phải niệm trong vòng mười câu mà thôi, không được hai mươi hoặc
ba mươi câu, lại không nên lần chuỗi vì dùng tâm ghi nhớ. Có thể phân làm hai
đoạn từ một đến năm, từ sáu đến mười. Hoặc còn thấy kém sức lại chia ra làm ba
hơi, từ một đến ba, bốn đến sáu, bảy đến mười.
Cần để ý: niệm
nhớ và nghe phải rõ ràng, vọng niệm mới không xen vào được.
Dùng phép này lâu sẽ
được nhất tâm.
Điều tâm là pháp môn tu
chủ chánh. Nếu có sự biến chuyển nơi thân, không nên để ý đến, mà phải chuyên
gìn chánh niệm.
PHƯƠNG
PHÁP GIẢI TỌA (XẢ THIỀN)
Khi xả thiền, hành giả
làm ngược lại tất cả. Nghĩa là trước hết phải xả nơi tâm, kế xả nơi tức và sau
cùng là xả thân.
XẢ
TÂM: Hành giả phải nhớ lại, coi hiện giờ mình
ngồi chỗ nào, nãy giờ mình làm gì, nhớ coi mình có bị tán loạn hay
hôn trầm không, và dù có hay không, cũng vẫn hồi hướng công đức về Tây Phương
để trang nghiêm Tịnh độ.
XẢ
TỨC: Sau khi xả tâm xong, hành giả mở miệng
thở ra vài hơi thật dài để cho khí nóng trong người
giảm bớt, và để hồi phục lại trạng thái bình thường như trước khi tĩnh tọa.
XẢ
THÂN: Tâm, tức đều xả xong, lúc bấy giờ hành
giả se sẽ giao động nơi lưng và cổ. Khi mạch lạc chạy
đều, từ từ duỗi hai tay ra, lấy hai bàn tay xoa nhè nhẹ với nhau, rồi xoa lên
mắt, kế từ từ mở mắt. Sau đó, uốn lưỡi một vài lần và nuốt chút nước miếng.
Tay và
mắt xả xong, đến lượt hai chân. Trước hết phải lấy tay xoa hai bắp vế, rồi tháo
lần lần hai chân ra, thoa hai bắp chuối và hai bàn chân. Khi nghe hai chân nóng
hết rồi, hành giả chuyển động nhè nhẹ toàn thân rồi đứng dậy, đi tới đi lui.
NHỮNG
ĐIỀU CẦN BIẾT ĐỂ TỌA THIỀN CÓ KẾT QUẢ
Hôn
trầm, ngủ nghỉ là một chướng trong việc tu thiền, thế nên, nơi thân phải bớt
ngủ nghỉ.
Phật
dạy đầu hôm cuối đêm thì tham thiền, nửa đêm thì tụng kinh để tự tiêu tức,
nhưng nếu mình không kham nổi thì nên bớt sự ngủ nghỉ. Ban đêm thì chỉ nghỉ ba
canh, từ 11 giờ đến 04 giờ sáng thôi, đó là lời dặn dò của
cổ đức vậy. Còn nơi tâm thì phải có sự điều nhiếp theo hai cách dưới đây:
1) Không
niệm tham dục.
2) Không
niệm sân hận.
Nếu thực hành hai cách
này mà không đắc lợi trên đường chánh định, hành giả phải kiểm điểm lại nơi tâm
coi sanh tội lỗi chi không. Hằng ngày phải nói lời dịu dàng, hòa nhã cho tâm
lóng xuống. Đối với người và vật, giữ cho tâm mát mẻ và luôn luôn nhẹ nhàng.
3) Ngoài
giờ tĩnh tọa, phải giữ câu niệm Phật không rời tâm.
Tâm tương ứng với chánh
định thì phát ra khinh an, trong thân sẽ thấy khoan khoái. Thân tâm hiệp nhất,
thân cảnh không hai. Lúc bấy giờ, hành giả ở trong định vắng lặng sẽ thấy thân
tướng Phật, nghe Phật thuyết pháp và những cảnh giới nhiệm mầu không sao kể
xiết…
Đó là tướng niệm Phật
thiện căn phát hiện do công phu tọa thiền niệm Phật mà thành công vậy.
(Trích
Liên Hữu Văn Tập)
Tài liệu nầy chính
Thượng Tọa Trí Tịnh đã dạy cho sinh viên Tăng, Ni và Cư-sĩ Nam, Nữ tại ĐẠI HỌC
VẠN HẠNH.
NGHI THỨC MẬT TỊNH
1. - MÔN LỄ BÁI
( Trước tiên đến nơi lễ tụng, rửa tay, rửa mặt, lễ phục nghiêm-chỉnh. Kế tiếp đốt hương rồi bước lui đứng chấp tay trước bàn Phật, đọc bài kệ tán)
Pháp vương vô-thượng tôn
Tam-giới vô luân thất
Thiên nhơn chi Ðạo-sư
Tứ-sanh chi từ-phụ
Ư nhứt niệm quy-y
Năng diệt tam-kỳ nghiệp
Xưng dương nhược tán-thán
Ức kiếp mạc năng tận.
Năng lễ, sở lễ tánh không tịch,
Cảm ứng đạo-giao nan tư nghì,
Ngã thử đạo-tràng như Ðế-châu,
Thập phương chư Phật ảnh hiện trung,
Ngã thân ảnh hiện chư Phật tiền,
Ðầu diện tiếp túc quy mạng lễ.
PHỔ LỄ CHƠN NGÔN
ÁN PHẠ NHỰT RA VẬT (7 lần)
( Trong khi tụng chú, kiết ẤN KIM CANG HIỆP CHƯỞNG
để trên đầu, chấp hai tay lại ngón so le, hữu áp tả. Theo Mật-giáo, nên tưởng mình hiện thân khắp pháp-hội 10 phương, lễ kính chư PHẬT. Xong xả ấn ngay nơi đảnh.)
Chí tâm đảnh lễ: Nam-mô Tận hư-không, biến pháp-giới, quá, hiện, vị-lai thập-phương chư Phật, Tôn-Pháp, Hiền-Thánh Tăng, Thường-trụ Tam-Bảo. (1 lạy)
Chí tâm đảnh lễ: Nam-mô Ta-bà Giáo-chủ Bổn-sư Thích-Ca Mâu-Ni Phật, Ðương-lai hạ sanh Di-Lặc Tôn Phật, Ðại-trí Văn-Thù Sư-Lợi Bồ-tát, Ðại hạnh Phổ-Hiền Bồ-tát, Hộ-pháp Chư-tôn Bồ-tát, Linh-sơn hội thượng Phật Bồ-tát. (1 lạy)
Chí tâm đảnh lễ: Nam-mô Tây-phương Cực-lạc thế-giới Ðại-từ Ðại-bi A-Di Ðà Phật, Ðại bi Quán-Thế-Âm Bồ-tát, Ðại-Thế-Chí Bồ-tát, Ðại-Nguyện Ðịa-Tạng-vương Bồ-tát, Thanh-tịnh Ðại-hải-chúng Bồ-tát. (1 lạy)
2.- MÔN TRÌ TỤNG
PHỔ THANH TỊNH CHÂN NGÔN
ÁN LAM
ÁN TA PHẠ BÀ PHẠ THUẬT ĐÀ TA PHẠ,
ĐẠT MẠ TA PHẠ BÀ PHẠ THUẬT ĐỘ HÁM. (7 lần)
( Ngồi kiết già hoặc bán già trước bàn Phật. Khi tụng chú này, kiết CHUẨN ĐỀ BIỆT ẤN.
Cả hai tay, ngón cái nắm co ba ngón: trỏ, vô danh và út. Kế hiệp hai lại, hai ngón giữa dụm đầu nhau dựng đứng. Tụng xong xả ấn nơi đảnh.
Đây là phối hợp chú
TỊNH PHÁP GIỚI CHƠN NGÔN
ÁN LAM
và
TỊNH BA NGHIỆP CHƠN NGÔN
ÁN TA PHẠ BÀ PHẠ THUẬT ĐÀ TA PHẠ,
ĐẠT MẠ TA PHẠ BÀ PHẠ THUẬT ĐỘ HÁM.
Chân ngôn này có công năng khiến cho bên trong: thân, khẩu, ý, y phục, bên ngoài từ chỗ ở của mình đến hoàn cảnh rộng xa đều thanh tịnh. Do chú này, tội chướng đều được tiêu trừ, có thể thành tựu các việc thù thắng.
Trong Nhơn vị của đức Như Lai, nhiều năm tu hành không đắc đạo Bồ đề, sau tu tập quán pháp quán này, đầu hôm liền thành Chánh giác. Chữ HÁM
đủ vô lượng pháp môn. Là mẹ của tất cả Chơn ngôn. Tất cả đức Như Lai đều nhờ quán tưởng chữ này mà được thành Phật.
)
HƯƠNG TÁN
Nguyện mây hương mầu này,
Hiện khắp mười phương cõi.
Tất cả các Phật độ,
Vô lượng hương trang nghiêm.
Đầy đủ Bồ Tát đạo,
Thành tựu Như Lai hương.
Nam mô Hương Vân cái Bồ Tát ma ha tát (3 lần)
(Vẫn chắp tay tụng tiếp bài tán Vô Lượng Thọ)
Quang, thọ khó suy lường,
Sáng lặng khắp mười phương.
Thế Tôn Vô Lượng Quang,
Cha lành cõi Liên ban.
Thần lực chẳng tư nghì,
Sống lâu A tăng kỳ.
A Di Đà Như Lai,
Tiếp dẫn lên liên đài.
Cực Lạc cõi thuần tịnh,
Công đức lạ trang nghiêm.
Nơi tất cả quần sanh,
Vượt lên ngôi Bất thối.
Mười phương hằng sa Phật.
Đều ngợi khen Vô Lượng.
Cho nên hôm nay con,
Nguyện sanh về An Dưỡng.
Nam mô Liên trì hải hội Phật Bồ Tát. (3 lần)
VÔ LƯỢNG THỌ NHƯ LAI CHÂN NGÔN
NAM MÔ RÁT NA TRA DẠ DA.
NAM MÔ A RỊ DA. A MI TÁ BÀ DA. TÁT THA GA TÁ DA. A RA HA TI. SAM DẮT SAM BUÝT ĐÀ DA. TÁT DA THA.
UM ! A MI RỊ TI. A MI RỊ TÔ NA BÀ VÊ. A MI RỊ TÁ SAM BÀ VÊ. A MI RỊ TÁ GA BÊ. A MI RỊ TÁ SUÝT ĐÊ. A MI RỊ TÁ SI TÊ. A MI RỊ TÁ VI CA LĂN TÊ.
A MI RỊ TÁ VI CA LĂN TÁ GA MI NỊ. A MI RỊ TÁ GÀ GA NA KY TI CA LI. A MI RỊ TÁ LÔ ĐÔ VI SA PHẠ LI. SẠT VA RỊ THÁ SA ĐÀ NI. SẠT VA MA CA LI. SA KHẤT SÁ DU CA LI. SÓA HA.
UM! BÚT RUM! HÙM!
(54 hoặc 108 lần)
(Khi tụng chân ngôn này, kiết ẤN VÔ LƯỢNG LIÊN HOA
Hai xoa bên ngoài hữu áp tả. Dựng hai ngón giữa đầu dụm cong lại như cánh sen. Có thể kiết ấn này tụng chân ngôn ba lần, xả ấn lên đảnh, rồi lần chuỗi ký số. Đà ra ni này, tụng một biến, diệt các tội Tứ trọng, Ngũ nghịch, Thập ác trong tự thân, tất cả tội chướng đều tiêu diệt.
Nếu hàng xuất gia tăng ni, hoặc tại gia thiện tín, phạm giới căn bản, tụng xong bảy biến trở lại được giới phẩm thanh tịnh. Khi kiết ấn tụng chơn ngôn nầy, liền cảnh giác đức Vô Lượng Thọ Như Lai phóng quang trụ nơi đảnh của hành-giả, và được sự nhiếp thọ. Tụng đến một vạn biến, Tâm bồ đề hiển hiện trong thân không quên mất.
Người trì niệm lần lần thể nhập vào tịnh tâm tròn sáng mát mẻ trong sạch như trăng thu, tiêu tan tất cả phiền não. Khi lâm chung, hành giả thấy Phật A Di Đà cùng với vô lượng trăm ức chúng Bồ Tát vây quanh đến an ủi tiếp dẫn. Đương nhơn liền sanh về phẩm Thượng thượng ở Cực Lạc.
Câu: “UM! BÚT RUM! HÙM!” là chân ngôn “NHỨT TỰ CHUYỂN LUÂN”
như bánh xe nâng đỡ, khi phối hợp vào, có công năng làm cho các chơn ngôn khác mau kiến hiệu và thành tựu. Trên đây là pháp thức Tịnh độ của Mật giáo. Các vị tu Mật tông muốn sanh về Cực Lạc, chỉ chuyên tụng chú VÔ LƯỢNG THỌ NHƯ LAI CHÂN NGÔN nầy.
Bút giả vì xét thấy nhiều liên hữu khi tu bị phiền não và ma nạn khuấy rối, nên phối hợp dụng chân ngôn nầy đi tiên phong dẹp chướng ngại, khiến cho thân tâm dễ được thanh tịnh trước khi niệm Phật. Tuy nhiên chúng sanh túc tập và sở báo đều khác.
Vị nào thích tụng chú Đại Bi hoặc Chuẩn Đề, thì chỉ cần đổi bài kệ tán Đại Bi, Chuẩn Đề. Và sau khi tụng chú hộ thân, Lục tự đại minh, tiếp tụng môn đà ra ni của mình. Và hành giả nào thích tụng kinh Kinh Cang hoặc Pháp Hoa, chỉ đổi đoạn trì chú thành tụng kinh, rồi tiếp tục niệm Phật.
Chân ngôn Vô Lượng Thọ thuộc về Bất tư nghì thần lực, câu niệm Phật thuộc về Bất tư nghì công đức. Cả hai, bên Mật bên Hiển, cùng một nguồn gốc, đều có năng lực đưa hành giả về Tịnh độ. Nếu phối hợp lại, tất công năng vãng sanh càng thêm kiến hiệu.
Tụng chân ngôn xong, kế tiếp, quỳ trước bàn Phật, chấp tay, chí-thành, đọc bài kệ Sám-hối
Ẩn tu thôi mặc dở hay đời
Chỉ ước lâm chung dự biết thời
Nương nguyện Phổ-Hiền sanh Cực-Lạc
Rồi dong thuyền độ khắp nơi nơi.
Ẩn tu tế độ chẳng quên lòng !
Bi, Trí đôi đường phải suốt thông
Y sĩ nhân tâm dù đã sẳn
Còn rành nhân thuật mới thành công !
Ẩn tu quyết chí gạt trần tình
Mặc nỗi khen chê lẫn bất bình
Sức yếu phải cam phần kém yếu
Tình đời ví nhẹ đạo tâm sinh.
Ẩn tu tổng-yếu Tịnh môn mầu
Bí quyết đừng xa nghĩ ngợi cầu
Thanh tịnh chí thành trong mấy điểm
LỰC, HÀNH, NGUYỆN THIẾT với TIN sâu.
Ẩn tu mạt-kiếp thấy lời ghi
Trước mất Lăng Nghiêm pháp diệu kỳ
Lần lượt các kinh đều diệt hết
Duy còn Phật hiệu độ cơ-nguy.)
SÁM THẬP PHƯƠNG
Thập phương Tam-thế Phật
A-Di-Đà đệ nhứt,
Cửu phẩm độ chúng-sanh
Oai-đức vô cùng cực,
Ngã kim đại quy-y.
Sám-hối tam nghiệp tội,
Phàm hữu chư phước thiện,
Chí tâm dụng hồi-hướng.
Nguyện đồng niệm Phật nhơn,
Cảm ứng tùy thời hiện,
Lâm chung Tây-phương cảnh,
Phân-minh tại mục tiền,
Kiến văn giai tinh tấn,
Đồng sanh Cực-lạc quốc,
Kiến Phật liễu sanh-tử,
Như Phật-độ nhứt-thiết,
Vô-biên phiền-não đoạn,
Vô-lượng pháp môn tu;
Thệ nguyện độ chúng-sanh,
Tổng giai thành Phật đạo;
Hư-không hữu tận, ngã nguyện vô-cùng,
Hư-không hữu tận, ngã nguyện vô-cùng,
Tình dữ vô tình, đồng viên chủng trí.
Nhứt giả lễ kính chư Phật,
Nhị giả xưng tán Như-Lai,
Tam giả quảng tu cúng-dường,
Tứ giả sám-hối nghiệp-chướng,
Ngũ giả tùy-hỉ công-đức,
Lục giả thỉnh chuyển pháp-luân,
Thất giả thỉnh Phật trụ thế,
Bát giả thường tùy Phật học,
Cửu giả hằng thuận chúng-sanh,
Thập giả phổ giai hồi-hướng.
Nguyện tương dĩ thử thắng công-đức,
Hồi-hướng vô-thượng chơn pháp-giới,
Tánh tướng Phật, Pháp cập Tăng-già,
Nhị đế dung thông tam-muội ấn,
Như thị vô-lượng công-đức hải,
Ngã kim giai tất tận hồi-hướng,
Sở hữu chúng-sanh thân, khẩu, ý,
Kiến hoặc đàn báng ngã pháp đẳng,
Như thị nhứt thiết chư nghiệp-chướng
Tất giai tiêu-diệt tận vô dư,
Niệm niệm trí châu ư pháp-giới,
Quảng độ chúng-sanh giai bất thối,
Nãi chí hư-không thế-giới tận,
Chúng-sanh cập nghiệp phiền-não tận,
Như thị tứ pháp quảng vô-biên,
Nguyện kim hồi-hướng diệc như-thị.
NAM MÔ ÐẠI HẠNH PHỔ HIỀN BỒ TÁT MA HA TÁT. (3 lần)
(Kế tiếp, chắp tay đọc TÂM KINH và bài kệ khen tướng hảo đức A Di Đà và tiếp qua niệm Phật.)
MA HA BÁT NHÃ BA LA MẬT ĐA TÂM KINH
Quán-tự-tại Bồ-tát hành thâm Bát-nhã Ba-la-mật-đa thời, chiếu kiến ngũ-uẩn giai không, độ nhất thiết khổ ách.
Xá-Lợi-Tử! Sắc bất dị không, không bất dị sắc, sắc tức thị không, không tức thị sắc, thọ, tưởng, hành, thức, diệc phục như thị.
Xá-Lợi-Tử! Thị chư pháp không tướng, bất sanh, bất diệt, bất cấu, bất tịnh, bất tăng, bất giảm. Thị cố không trung vô sắc, vô thọ, tưởng, hành, thức, vô nhãn, nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý; vô sắc, thinh, hương, vị, xúc, pháp; vô nhãn giới, nãi chí vô ý-thức-giới, vô vô-minh, diệc vô vô-minh tận, nãi chí vô lão tử, diệc vô lão tử tận; vô khổ, tập, diệt, đạo; vô trí, diệc vô đắc.
Dĩ vô sở đắc cố, Bồ-đề tát-đỏa y Bát-nhã Ba-la-mật-đa cố, tâm vô quái ngại; vô quái ngại cố, vô hữu khủng bố, viễn ly điên đảo mộng tưởng, cứu cánh Niết-bàn. Tam thế chư Phật y Bát-nhã Ba-la-mật-đa cố, đắc A-nậu-đa-la-tam-miệu tam bồ-đề.
Cố tri Bát-nhã Ba-la-mật-đa, thị đại thần chú, thị đại minh chú, thị vô thượng chú, thị vô đẳng đẳng chú, năng trừ nhứt thiết khổ, chơn thiệt bất hư.
Cố thuyết Bát-nhã Ba-la-mật-đa chú, tức thuyết chú viết:
Yết-đế yết-đế, ba-la yết-đế, ba-la-tăng yết-đế, Bồ-đề tát bà ha.
MA HA BÁT NHÃ BA LA MẬT ĐA. (3 lần)
Khể thủ tây phương An-Lạc quốc
Tiếp dẫn chúng-sanh đại đạo sư
Ngã kim phát nguyện nguyện vãng sanh
Duy nguyện từ-bi ai nhiếp thọ
Ngã kim phổ vị tứ ân tam hữu, cập pháp-giới chúng-sanh cầu ư chư Phật, nhứt thừa vô-thượng bồ-đề đạo-cố, chuyên tâm trì niệm A-Di-Ðà-Phật vạn đức hồng danh kỳ sanh tịnh-độ. Duy nguyện Từ-Phụ A-Di-Ðà Phật ai lân nhiếp thọ từ-bi gia hộ.
A-Di-Ðà Phật thân kim sắc
Tướng hảo quang-minh vô đẳng luân,
Bạch hào uyển chuyển ngũ Tu-Di.
Hám mục trừng thanh tứ đại hải,
Quang trung hóa Phật vô số ức,
Hóa bồ-tát chúng diệc vô-biên,
Tứ thập bát nguyện độ chúng-sanh
Cửu phẩm hàm linh đăng bỉ ngạn.
NAM MÔ TÂY PHƯƠNG CỰC LẠC THẾ GIỚI
ÐẠI TỪ ÐẠI BI TIẾP DẪN ÐẠO SƯ A-DI-ÐÀ PHẬT
(Kế tiếp niệm)
NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT
( Chuyên tụng Vô Lượng Thọ Như Lai Đà Ra Ni cũng được vãng sanh, nhưng vì câu chân ngôn dài khó nhiếp tâm hơn sáu chữ hồng danh, nên sau khi trì chú lại tiếp niệm Phật.
Về cách trì niệm, Bút giả lại phối hợp với môn Thiền của Ngài Trí Giả, khiến cho Thiền, Tịnh được dung hòa. Pháp thức này chia thành bốn giai đoạn đi từ cạn đến sâu:
1 – Ký số niệm: Hành giả lấy mười câu làm một đơn vị, niệm xong 10 câu lần một hột chuỗi. Người hơi dài có thể niệm suốt. Như hơi ngắn thì chia làm hai đoạn, mỗi đoạn 5 câu. Cần phải niệm rành rẽ rõ ràng, nhiếp tâm lắng nghe, ghi nhớ từ 1 đến 10 câu. Vì còn sự ghi nhớ ấy, nên gọi là ký số.
2 – Chứng số niệm: Khi niệm đã thuần, thì không cần ghi nhớ từ 1 đến 10. Niệm đủ mười câu, liền tự biết một cách hồn nhiên. Đó gọi là chứng số. Lúc này tâm hành giả được tự tại hơn. Ý niệm càng chuyên nhứt.
3 –Chỉ quán niệm: Lúc mới niệm, dứt tất cả tư tưởng phiền tạp, duy yên tĩnh lắng nghe, gọi là Chỉ. Khi yên tĩnh đã lâu, tâm muốn hôn trầm, liền khởi ý niệm Phật tha thiết, tựa như con sa vào vòng tội khổ, gọi cha mẹ cứu vớt. Sự khởi ý tưởng đến Phật đó, gọi là Quán. Hai cách nầy cứ thay đổi lẫn nhau, tán loạn dùng phép Chỉ, hôn trầm dùng phép Quán.
4 – Tịch tĩnh niệm: Khi Chỉ Quán đã thuần, hôn trầm tán loạn tiêu tan, hành giả liền một niệm buông bỏ tất cả. Lúc ấy trong quên thân tâm, ngoài quên thế giới, đạo lý diệu huyền cũng xả, cho đến cái không cũng trừ. Bấy giờ tâm niệm vắng lặng sáng suốt, chỉ còn hồn nhiên một câu niệm Phật mà thôi. Đến Giai-đoạn nầy Tịnh tức là Thiền, có niệm đồng với không niệm, tạm mệnh danh là Tịch tĩnh niệm.
Pháp thức niệm trên đây, sau nhiều năm bị chướng ngại trong lúc hành trì, Bút giả đã suy tư nghiên cứu, vạch ra một đường lối để áp dụng riêng cho mình. Nay cũng mong nó đem lợi ích lại cho hàng liên hữu.)
3.- MÔN PHÁT NGUYỆN HỒI HƯỚNG
(Sau khi trì danh đủ số, đến quỳ trước bàn Phật, chắp tay niệm)
Nam mô A-Di Ðà Phật (niệm mau 10 hơi)
Nam mô Ðại bi Quán-Thế-Âm Bồ-tát (3 câu)
Nam mô Ðại-Thế-Chí Bồ-tát (3 câu)
Nam mô Ðại-Nguyện Ðịa-Tạng-vương Bồ-tát (3 câu)
Nam mô Thanh-tịnh Ðại-hải-chúng Bồ-tát (3 câu)
(Vẫn quỳ, chí tâm đọc bài kệ phát nguyện hồi hướng)
Đệ tử chúng con, hiện là phàm phu, trong vòng sanh tử, tội chướng sâu nặng, luân chuyển sáu đường, khổ không nói được. Nay gặp tri thức, được nghe danh hiệu, bản nguyện công đức, của Phật Di Đà, một lòng xưng niệm, cầu nguyện vãng sanh. Nguyện Phật từ bi, xót thương chẳng bỏ, phóng quang nhiếp thọ. Đệ tử chúng con, chưa biết thân Phật, tướng tốt quang minh, nguyện Phật thị hiện, cho con được thấy. Lại thấy tướng mầu, Quán Âm Thế Chí, các chúng Bồ Tát và thế giới kia, thanh tịnh trang nghiêm, vẻ đẹp quang minh, xin đều thấy rõ.
Con nguyện lâm chung không chướng ngại,
A Di Đà đến rước từ xa.
Quán Âm cam lồ rưới nơi đầu
Thế Chí kim đài trao đỡ gót.
Trong một sát na lìa ngũ trược,
Khoảng tay co duỗi đến liên trì.
Khi hoa sen nở thấy Từ Tôn
Nghe tiếng pháp sâu lòng sáng tỏ.
Nghe xong liền CHỨNG Vô Sanh Nhẫn,
Không rời An Dưỡng lại Ta Bà.
Khéo đem phương tiện lợi quần sanh
Hay lấy trần lao làm Phật sự,
Con nguyện như thế Phật chứng tri.
Kết cuộc về sau được thành tựu.
( Bài kệ trên tuy đơn giản, song đầy đủ tất cả ý nghĩa. Hành giả có thể đọc nguyện văn khác mà mình ưa thích, nhưng phải đúng với ý nghĩa phát nguyện hồi hướng. Xong đứng lên xướng)
NHỨT TÂM QUY MẠNG ÐẢNH LỄ: Nam mô Tây phương cực lạc thế-giới giáo chủ, thọ quang thể tướng vô-lượng vô-biên, từ thệ hoằng thâm, tứ thập bát nguyện độ hàm linh, đại từ đại bi tiếp dẫn đạo sư A-Di-Ðà Như-Lai biến pháp giới Tam bảo (1 lạy)
Tự qui y Phật, đương nguyện chúng-sanh, thể giải đại đạo, phát vô thượng tâm (1 lạy)
Tự qui y Pháp, đương nguyện chúng-sanh, thâm nhập kinh tạng, trí huệ như hải (1 lạy)
Tự qui y Tăng, đương nguyện chúng-sanh, thống lý đại chúng, nhứt thiết vô ngại (1 lạy)
Comments
Post a Comment